Europe Books հրատարակչությունը անգլերեն հրատարակել է Աբել Միքայելյանի  «Մշկո Մշկոյանի արկածները» գիրքը եւ այդ առիթով զրուցել է գրողի հետ: 

Ներկայացնում ենք զրույցի թարգմանությունը:

- Որտե՞ղ եւ ե՞րբ ոգեշնչվեցիք՝ գիրքը գրելու համար:

- Շատ հաճախ վերցնում եմ պայուսակս եւ սկսում ճանապարհորդությունը՝ երբեմն անգամ չիմանալով, թե որքան այն կտեւի, ուր կտանի ինձ: Ճանապարհորդության աստվածը միշտ բարի է իմ հանդեպ: Ուր էլ գնամ եւ որքան էլ այնտեղ մնամ, միշտ գտնում եմ այն կարեւոր բաները, որոնք ոգեշնչում են գրել իմ գրքերը:

Ճանապարհորդելիս պետք է տեսնել ոչ միայն տեսանելին, այլեւ թաքնվածը: Պետք է հասկանալ ոչ միայն այն, ինչ հասկանալի է, այլեւ այն, ինչ անհասկանալի է թվում: 

Կարեւոր չէ՝ պարզ եղանակ է, թե մշուշոտ, կանաչ մարգագետին է, թե ցեխոտ դաշտավայր, կանգնած եք քանդակի, թե գրաֆիտիով պատված ցանկապատի, ճարտարապետական հուշարձանի, թե լքված գործարանի, աշխարհի ութերորդ կամ հարյուրերորդ հրաշալիքի, թե ինչ-որ սյան առջեւ, որը ոչ ոք չի նկատել՝ ոգեշնչում կարելի է փնտրել եւ գտնել ամենուր։ 

Աբել Միքայելյանը

Լուսանկարը` անձնական արխիվ

Եվ դա այն է, ինչ պատահել է ինձ հետ, երբ գրում էի «Մշկո Մշկոյանի արկածները»։ Ոգեշնչում գտա երկար ճանապարհորդություններիս ընթացքում՝ ծանոթ եւ անհայտ Եվրոպայում։

- Ի՞նչ ուղերձ եք ուզում փոխանցել ձեր ընթերցողներին։

- Կարծում եմ, գրողի ուղերձը մեկն է՝ ընթերցողների կյանքը դարձնել եւ՛ բարի, եւ՛ հետաքրքիր։ Բայց դրան հասնելու համար պետք է ընկերանալ ընթերցողի հետ։ Ես միշտ բարեկամության ձեռք եմ մեկնում իմ ընթերցողին, իսկ իմ հերոսները անհամբեր սպասում են նրանց հետ ծանոթությանը։ Նրանք կիսվում են մի ուղերձով, որը, կարծում եմ, ընթերցողն արդեն գիտի. պետք է ապրել ազատ եւ լինել ուժեղ։ Բայց եւ՛ ազատությունը, եւ՛ ուժը պետք է սահմաններ եւ չափ ունենան։ Այն չափով, որով նրանք չեն վնասում որեւէ բանի, որը արժանի չէ վնասվելուն՝ մարդուն, ճնճղուկին, ավանակին, ծաղկին եւ նույնիսկ քարերին, որոնցից անսպասելիորեն ծաղիկ է աճել։ 

Լուսանկարը` Jon Stocks

Միակ բանը, որը սահմաններ չի ճանաչում, բարությունն է։ Ավելի ճիշտ, միակ բանը, որը սահմաններ չպետք է ճանաչի, բարությունն է։ Սա է ուղերձը, որը փորձում եմ փոխանցել ընթերցողներին։ Նաեւ ուզում եմ նրանց հավատացնել, որ կյանքը միշտ արժե ապրել։

- Ի՞նչ նշանակալի պատմությունով եք կիսվել ձեր գրքում։

- Պատմությունը հիմնականում իրական է։ Ինչ-որ տեղ գուցե մի փոքր չափազանցված, ինչ-որ տեղ՝ մի փոքր ծաղկեցրած, ինչ-որ տեղ՝ քաղաքականացված, բայց այն իրականություն է։ Ինչ-որ տեղ աշխարհում (ես իսկապես չգիտեմ, թե որտեղ է նա հիմա) ապրում է Մշկո անունով մի մարդ։ Նա իմ ընկերն է։ Երբեմն նա հայտնվում է իմ կյանքում, երբեմն անհետանում։ Եվ մի անգամ, մոտ տաս-տասներկու տարի առաջ, նա կրկին հայտնվեց եւ անհետացավ։ Բայց այդ անգամ նրա ընկերուհին խնդրեց ինձ գտնել նրան եւ հետ բերել։ Սկսեցի փնտրել նրան։ Բայց պարզվեց, որ դա հեշտ գործ չէր։ Մշկոյին գտնելու համար պետք է շատ հաջողակ լինել։ Իմ ընկեր Մշկոն հանկարծակի անհետանալու աշխարհի չեմպիոն է։ Նա նաեւ փող ծախսելու աշխարհի չեմպիոն է։ Կարեւոր չէ, թե նրա դրամապանակում 100 եվրո է, թե 100 հազար, նա գումարը ծախսում է նույն արագությամբ։

Լուսանկարը` «Դարակ»

Այդ անգամ նրա քարտի վրա կար 350 հազար եվրո։ Բայց ամենահետաքրքիրն այն է, որ քարտը ոչ թե իրենն էր, այլ ընկերուհունը։ Վերջինս, իհարկե, կարող էր արգելափակել այն, բայց նախընտրեց այդպես չանել՝ իմանալու համար, թե այդ պահին որտեղ է գտնվում իր սիրելին։ Ամեն անգամ, երբ նա իր բանկից ծանուցում էր ստանում քարտով կատարված գործարքի մասին, ինձ տալիս էր կոորդինատները, թե որտեղ պետք է լիներ Մշկոն։ Ես հետեւում էի նրան Արեւմտյան Եվրոպայից մինչեւ Արեւելյան Եվրոպա, ապա՝ Ռուսաստան, եւ ամեն անգամ նա ինձանից մեկ քայլ առաջ էր։

- Ի՞նչ զգացողություն եք ունեցել գրքի հրատարակումից հետո։

- «Մշկո Մշկոյանի արկածները» արտասահմանում հրատարակված առաջին գիրքս է։ Հայրենիքում վեց գիրք ունեմ հրատարակված։ Անկախ նրանից, թե որքան եմ ճանապարհորդում, որքան ժամանակ եմ անցկացնում այլ երկրներում, իմ արմատները Հայաստանում են, եւ ես աշխարհին նայում եմ հայրենիքիս աչքերով։ Իմ գրքերում փորձում եմ հասկանալ իմ հայրենիքում եւ աշխարհի այլ զարգացած եւ ոչ այդքան զարգացած երկրներում ապրող մարդկանց վարքագծի, մտածողության, մոտեցումների եւ աշխարհայացքի տարբերությունը։ Երբեմն հասկանում եմ, երբեմն՝ ոչ։ 

Լուսանկարը` Europe Books

Այնուամենայնիվ, ես ընթերցողին փոխանցում եմ այն, ինչ հասկանում եմ կամ չեմ հասկանում։ Մինչեւ հիմա իմ ընթերցողները հիմնականում իմ հայրենակիցներն են եղել։ Այժմ գրքերս կկարդան տարբեր այլ ազգերի ներկայացուցիչներ։ Իհարկե, դա հրաշալի է։

- Հիմա ինչի՞ վրա եք աշխատում:

- Գրեթե ավարտել եմ նոր գիրքս։ Կարծում եմ՝ այն կանվանեմ «Ողջույն, երիցուկներ»։ Այս գիրքը գրելու համար վերջին երկու տարվա ընթացքում երեք անգամ մեկնել եմ Ռուսաստան: Երկու անգամ գնացել եմ իմ մեքենայով՝ անցնելով ավելի քան 20 հազար կիլոմետր։ Եղել եմ բազմաթիվ մեծ ու փոքր քաղաքներում, գյուղերում, Վոլգա, Ենիսեյ, Օբ, Դոն գետերի ափերին, Բայկալ, Լադոգա լճերում, Կասպից, Սեւ, Սպիտակ, Ազովի, Բալթիկ եւ Բարենցի ծովերում, Ուրալյան լեռներում, Վոլգայի շրջանի հովիտներում, Սիբիրյան տայգայում եւ շատ այլ վայրերում։ Ամենուրեք հիացել եմ գեղեցիկ բնությամբ եւ հիմնականում հանդիպել հրաշալի մարդկանց՝ հյուրընկալ, հոգատար եւ բարի։ Եվ ես փորձում եմ հասկանալ, թե ինչու, այդքան հսկայական եւ հրաշալի բնական եւ մարդկային ռեսուրսներ ունենալով, Ռուսաստանը չար երկրի համբավ ունի։ Եվ արդյո՞ք այն իսկապես չար երկիր է։ Եվ եթե այդպես է, ապա ո՞րն է մարդկանց եւ հասարակության մեղքը դրանում։

Թարգմանությունը՝ Դիանա Մանուկյանի