Ավետիք Չալաբյան

Ավետիք Չալաբյան
«Հայաքվե» քաղաքացիական նախաձեռնության համակարգող

Երկուշաբթի 8 Հունվար 2024 07:30 Ազգային պետության հեռանկարը 2023 թվականը մեր պատմության մեջ կմնա որպես մեծագույն ազգային աղետի տարի։ Տասնամյակների պայքարի եւ մաքառումից հետո, մեր սխալների եւ ձախողումների կրիտիկական զանգվածը հանգեցրեց թշնամու կողմից բազմահազար նահատակների արյամբ ազատագրված եւ պահված հայկական Արցախի բռնազավթմանն ու հայաթափմանը։ Թեեւ այս մռայլ հեռանկարը ուրվագծվում էր արդեն անցած տարվա սկզբին, նույնիսկ ամենահոռետեսական կանխատեսումներում դժվար էր պատկերացնել, որ այն տեղի կունենա այդպես արագ, այդպես կայծակնային, ողջ հայության կողմից լիակատար թեւաթափության եւ դիմադրության բացակայության պայմաններում։

Երկուշաբթի 23 Հոկտեմբեր 2023 23:39 Արցախից չհրաժարվելու հրամայականը Թեեւ հայ հանրության մեջ 2023 թ․սեպտեմբերի ողբերգական իրադարձություններից հետո լայնորեն տարածվել է այն մտայնությունը, որ Արցախի Հանրապետությունը կորսված է, այն շարունակում է պահպանել իր դե յուրե գոյությունը։ Արցախի Հանրապետությունը ներկա տեսքով ստեղծվել է իր ժողովրդի կամարտահայտության հիման վրա. նրա հիմնադիր փաստաթուղթը 1991թ․դեկտեմբերի 10-ի հանրաքվեով կայացված որոշումն է, եւ որեւէ առանձին վերցված պաշտոնյա իրավասու չէ չեղարկել այն։

Երեքշաբթի 3 Հունվար 2023 12:00 Հայաստանի առաքելությունը հարափոփոխ աշխարհում Անցած տարվա ընթացքում, «Հայաստանի ճակատագրական ընտրությունը» կոչվող հոդվածաշարում, ես փորձել էի շարադրել իմ պատկերացումները նրա մասին, թե ինչ պետք է անի ներկայիս հայկական պետությունը և նրա ակտիվ քաղաքական հանրությունը Նիկոլ Փաշինյանի ձախողված վարչախումբը իշխանությունից հեռացնելուց հետո։ Հոդվածաշարի լույս տեսնելուց հետո էլ, գործող վարչախումբը շարունակել է իր նորանոր ձախողումներով բարդացնել Հայաստանի վիճակը, իսկ տարածաշրջանում ծավալվող աշխարհաքաղաքական անբարենպաստ տեղաշարժերը առկա արտաքին մարտահրավերները էլ ավելի են սրել։

26 Հունիս 2022 18:12 Հայաստանի նոր Ազգային պակտը Նախորդ հոդվածներում ես ներկայացրել էի, թե ինչ գոյաբանական ընտրության առջեւ է կանգնած Հայաստանը, եթե այն ցանկանում է իրական հրաժեշտ տալ նիկոլիզմին եւ նրա բերած ազգային աղետին։ Առանձին անդրադարձել էի այդ ընտրության երեք հիմնական հենասյուներին՝ Հայահավաքին, Արդիականացմանը եւ Ռազմականացմանը եւ ներկայացրել, թե ինչու են նրանք անհրաժեշտ մեր տարածաշրջանում առկա իրական աշխարհաքաղաքական պայմաններում։

Շաբաթ 18 Հունիս 2022 08:05 Հայաստանի ճակատագրական ընտրությունը. Ռազմականացում Նախորդ երկու հոդվածներում ես փորձել էի ուրվագծել Հայաստանի ճակատագրական ընտրության երկու առանցքային հենասյուների՝ հայահավաքի եւ արդիականացման հեռանկարները եւ ներկայացնել դրանց իրականացման կոնկրետ գաղափարներ։ Այս հոդվածում ես կանդրադառնամ երրորդ, եւ թերեւս առավել բարդ հենասյանը՝ ռազմականացմանը, քանզի հենց այն է առավել շատ դիմադրության հանդիպում մեր հասարակության տարբեր շերտերում, եւ նախկինում պատճառ է դարձել նաեւ նրան, որ հայահավաքը եւ արդիականացումը ցանկալի թափ չեն ստացել, իսկ ռազմականացումը, իրապես, շատերի մոտ ասոցացվել է պատերազմի հետ։

Երկուշաբթի 6 Հունիս 2022 16:28 Հայաստանի ճակատագրական ընտրությունը. Արդիականացում Այս խորագրով հրապարակված նախորդ հոդվածում ես շարադրել էի հայության ճակատագրական ընտրության առաջին հենասյան՝ Հայահավաքի ուրվագծերը։ Իրականությունը, ի վերջո, միշտ տարբերվելու է մեր նախագծերից եւ պատկերացումներից, սակայն եւ զգալի չափով զարգանալու է հենց այն ուղղությամբ, որի շուրջ մենք այսօր կփորձենք միասնական մոտեցում ձեւավորել, եւ հետո էլ համակարգված ջանք կիրառել։ Ուստի այս հոդվածով ես շարունակում եմ շարքը եւ այսօր կխոսեմ երկրորդ հենասյան՝ Արդիականացման մասին։

Երկուշաբթի 30 Մայիս 2022 10:02 Հայաստանի ճակատագրական ընտրությունը. Հայահավաք Նախորդ հոդվածում գրել էի այն մասին, որ այլընտրանքը Նիկոլ Փաշինյանին եւ նրա կողմից Հայաստանյան իրականության մեջ ներմուծված նիկոլիզմին ոչ թե անձ է, այլ մեր ազգային կացության արմատապես տարբեր հայեցակարգ։

Երեքշաբթի 24 Մայիս 2022 11:43 Հայաստանի ճակատագրական ընտրությունը Հայաստանում մեկ ամսից ավել շարունակվող, աստիճանաբար նոր թափ հավաքող եւ նոր ձեւեր ստացող հանրային դիմադրությունն ակնհայտ է դարձրել այն, որ Նիկոլ Փաշինյանի հանրային հենարանն օրըստօրե մաշվում է, եւ նրա՝ իշխանությունից հեռանալն ընդամենը ժամանակի եւ ձեւաչափի հարց է ։

Երկուշաբթի 14 Մարտ 2022 00:08 Ուկրաինական ճգնաժամը եւ մեր անելիքները Երկու ամիս առաջ, «Ինչպես վերականգնել Հայաստանի ռազմական հզորությունը» հոդվածում գրել էի այն մասին, որ մեր տարածաշրջանում ընթանում են աշխարհաքաղաքական վերաձևման լայնամասշտաբ գործընթացներ, որտեղ կշեռքի նժարի վրա դրված են ամբողջական երկրների ինքնիշխանությունն ու ապագան, և որ այդ պայմաններում «խաղաղության դարաշրջանի» մասին գործող իշխանությունների պարբերական հայտարարությունները առնվազն տարակուսանք են առաջացնում, քանզի պատերազմը կամ խաղաղությունը բնավ մեր ընտրությունը չէ, այլ տարածաշրջանային ընդհանուր զարգացումներով պայմանավորված և մեզ պարտադրված ցավալի իրողություն։

Երկուշաբթի 10 Հունվար 2022 09:16 Ինչպես վերականգնել Հայաստանի ռազմական հզորությունը Վերջին իրադարձությունները Ղազախստանում, դրանց անսպասելի զարգացումը եւ ծավալումը, եւս մեկ անգամ եկան հավաստելու, որ մեր տարածաշրջանում ընթանում են աշխարհաքաղաքական վերաձեւման լայնամասշտաբ գործընթացներ, որտեղ կշեռքի նժարի վրա դրված են ամբողջական երկրների ինքնիշխանությունն ու ապագան։ Հայաստանը հայտնվել է այս նոր աշխարհաքաղաքական նախագծի խաչմերուկում, որտեղ հսկայական գեոստրատեգիկ եւ տնտեսական շահեր են բախվում, եւ որում տարածաշրջանի վերաձեւման ակտիվ դեր է հատկացված նեոօսմանյան Թուրքիային։ Հայաստանի ամբողջական վերահսկողությունը Արցախի նկատմամբ առանցքային խոչընդոտ էր այդ ծրագրի ճանապարհին, եւ թուրքական դաշինքին հաջողվեց, գոնե առժամանակ, այդ խոչընդոտը վերացնել։ Նրա հաջորդ նպատակը Հայաստանի վրայով տրանսպորտային հաղորդակցություն է, իսկ այնուհետեւ՝ Սյունիքի եւ հեռանկարում ողջ Հայաստանի տարածքի նկատմամբ լիակատար վերահսկողության հաստատումը։

Երկուշաբթի 23 Նոյեմբեր 2020 08:55 Պատերազմի խորքային դասերը Նոյեմբերի 10-ին հայ հասարակությունը արթնացավ նոր իրողության մեջ։ Գիշերվա ընթացքում ստորագրվել էր կրակի դադարեցման եռակողմ հայտարարություն, որը հայկական կողմի համար փաստացի կապիտուլյացիոն պայմաններ ուներ եւ պարտադրում էր միակողմանի հսկայական զիջումներ անել Ադրբեջանին՝ նրա կողմից կրակի դադարեցման եւ ռուս խաղաղապահների մուտքի դիմաց։ Հայ հասարակությունը, որն ապրում էր հաղթանակի հույսով եւ անկեղծորեն հավատում էր նրան, որ Շուշին գրոհող թշնամու խմբավորումը հնարավոր է ջախջախել եւ դրանով շրջել պատերազմի ընթացքը, իրեն սեփական ղեկավարության կողմից դավաճանված եւ լքած զգաց։

Երկուշաբթի 20 Ապրիլ 2020 15:19 Ինչպես փրկել տնտեսությունը համաճարակից Արդեն հինգ շաբաթ Հայաստանը ապրում է արտակարգ դրության պայմաններում։ Ապրիլ ամսին դրան ավելացել են կարանտինային կոշտ սահմանափակումները, տնտեսության զգալի մասի աշխատանքի դադարեցումը, օր օրի աճող հանրային դժգոհությունը, եւ ամենակարեւորը՝ ապագայի վերաբերյալ անորոշությունը։ Ե՞րբ է ավարտվելու կարանտինը, ե՞րբ են աշխատելու ձեռնարկությունները, ա՞րդյոք փոքր եւ միջին ձեռնարկությունները կկարողանան դիմանալ մինչեւ կարանտինի ավարտը, արդյոք նախկինում օրավարձի հույսով ապրող բազմաթիվ մարդիկ կկարողանան գոյատեւել այս պայմաններում, ա՞րդյոք Կառավարության միջոցները կհերիքեն բոլոր կարիքավորների համար, ա՞րդյոք աշնանը համավարակի նոր ալիք չի գա եւ նորից ամեն ինչ կանգնեցնի, ի վերջո, երբեւիցե կհայտնվի՞ հուսալի պատվաստանյութ, թե՞ մենք այլեւս այս վիրուսի գերին ենք մնալու։

ՈՒրբաթ 27 Մարտ 2020 16:55 Ինչպես նվազեցնել համաճարակից կորուստները Մի քանի օր առաջ գրել էի այն մասին, թե ինչպես է փոխվում մեր կյանքը գլոբալ համաճարակի պայմաններում։ Անցած մի քանի օրերը հաստատեցին, որ համաճարակն աննախադեպ մասշտաբի աղետ է, որից ոչ մի երկիր խուսափել չի կարող, սակայն այն երկրները, որոնք ավելի արդյունավետ համաճարակի դեմ կպայքարեն, կկարողանան նվազեցնել դրանով պայմանավորված կորուստները։

Երկուշաբթի 23 Մարտ 2020 08:29 Կյանքը կորոնավիրուսից առաջ եւ հետո Դեռ երկու շաբաթ առաջ, Հայաստանում մարդկանց ճնշող մեծամասնության համար կորոնավիրուսը թվում էր էկզոտիկ խնդիր, պարփակված հեռավոր Չինաստանի բազմաթիվ նահանգներից մեկում, մանավանդ որ այդ երկրի ամենազոր կառավարությունը կարծես կարողացել էր համաճարակը վերցնել վերահսկողության տակ, եւ նրա տարածումը սկսել էր դանդաղել։ Այսօր, մարտի 22-ին, երբ ես գրում եմ այս տողերը, COVID-19 վիրուսով պայմանավորված համաճարակը դարձել է գլոբալ մասշտաբի մեծագույն աղետ, քաղաքական գործիչները եւ վերլուծաբանները այն համեմատում են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հետ իր հնարավոր հետեւանքներով, երկրների մեծ մասի միջեւ տրանսպորտային հաղորդակցությունը դադարել է, շատ երկրներ անցել են արտակարգ դրության, ֆինանսական շուկաները քաոսի մեջ են, բազմաթիվ բիզնեսներ կանգ են առել, եւ շփոթված մարդիկ փորձում են հասկանալ, ինչ է նշանակում ապրել այս նոր իրականության մեջ։

Երկուշաբթի 16 Սեպտեմբեր 2019 09:13 Ինչպես արդիականացնել մեր պետությունը Անցյալ տարի Հայաստանում տեղի ունեցած իշխանափոխությունից հետո երկրում խիստ արդիական է դարձել պետության ապագայի վերաբերյալ դիսկուրսը։ Մենք ժառանգել ենք մեր պետական կառույցը Խորհրդային միությունից, ու թեեւ անկախության տարիներին այն լուրջ փոփոխությունների է ենթարկվել, ընդունվել, այնուհետեւ երկու անգամ արմատական վերանայվել է նոր Սահմանադրությունը, մեր պետությունը դեռեւս չի ընկալվում որպես մինչեւ վերջ կայացած, կայուն եւ արդյունավետ ազգային կառույց, դրա վկան հենց իշխանափոխության հախուռն (թեեւ ոչ բռնի) բնույթն էր, ինչպես նաեւ վերջին տարվա ընթացքում պետական կառույցում ընթացող բազմատեսակ (եւ հաճախ քաոտիկ) փոփոխությունները։ Մենք սակայն չունենք անվերջ ժամանակ՝ կայացնելու եւ կայունացնելու մեր ազգային պետությունը, եւ պետք է առաջնորդվենք հստակ տեսլականով ու դրանից բխող պրագմատիկ հայեցակարգով, այլապես կարող ենք ականատես լինել պետության շարունակական դեգրադացիային եւ կարողությունների հետագա անկմանը։ Մենք փորձել ենք ստորեւ ուրվագծել բազմաթիվ քննարկումների արդյունքում ձեւավորված մեր պատկերացումները ազգային պետության տեսլականի եւ նրա կայացման առանցքային ուղղությունների մասին՝ այն միտումով, որ առաջարկվող գաղափարները դառնան հանրային քննարկման առարկա, եւ դրանց հիման վրա ձեւավորվի պետական շինարարության գերակայությունների վերաբերյալ ավելի ընդհանրական հանրային մոտեցում։

Երեքշաբթի 8 Հունվար 2019 09:09 Ինչպես խուսափել անցյալի կրկնությունից Ավարտվեց մեր կյանքի եւս մեկ տարին՝ լի հեղափոխական իրադարձություններով, աննախադեպ հանրային ցնցումներով, հույսով, ոգեւորությամբ, եւ առաջին հիասթափություններով։

13 Մայիս 2018 23:17 Ինչպես ամրապնդել հեղափոխության ժողովրդավարական նվաճումները Երեք շաբաթ առաջ, ապրիլի 22-ին լույս տեսած իմ նախորդ հոդվածում, երբ առաջարկել էի Հայաստանում սկսված քաղաքական ճգնաժամի հանգուցալուծման վերաբերյալ իմ պատկերացումները, չէի կարող պատկերացնել, թե իրադարձությունները երկրում ինչ սրընթաց զարգացում կստանան։ Մեկ օր հետո իր հրաժարականը ներկայացրեց Սերժ Սարգսյանը, իսկ երկու շաբաթ անց Նիկոլ Փաշինյանը «սպիտակ նժույգի» վրա մտավ Բաղրամյան 26, որպես ժողովրդի կողմից «թագավորական» գահին նստեցված, սիրված եւ տառացիորեն պաշտանմունքի առարկա դարձած նոր առաջնորդ։

22 Ապրիլ 2018 14:32 Ինչպես հաղթահարել այս ճգնաժամը 1991 թվականի վերջին, երբ Հայաստանի եւ Արցախի Հանրապետությունները անկախացան Խորհրդային Միությունից, նրանց բնակչությունը միասին հասել էր իր պատմական մաքսիմումին, կազմելով մոտ 3,8 մլն մարդ։ Անկախությունը նոր հեռանկարներ էր բացում հայության առաջ՝ տնտեսական զարգացում, ժողովրդավարություն, հայրենադարձություն, եւ իրական էր թվում այն հեռանկարը, որ ոչ հեռու ապագայում Հայաստանի Հանրապետությունը կդառնա հայության դարերով երազած ազգային հանգրվանը։

Երեքշաբթի 13 Փետրվար 2018 09:12 Ինչպես պատասխանել Ալիեւին Փետրվարի 8-ին, ելույթ ունենալով կառավարող «Ենի Ադրբեջան» կուսակցության համագումարում, Ադրբեջանի երկարամյա նախագահ Իլհամ Ալիեւը հերթական անգամ հիշեցրեց իր երկրպագուների խանդավառ զանգվածին, որ Երեւանը, Սյունիքն ու Սեւանը բնիկ ադրբեջանական հողեր են, եւ որ վաղ թե ուշ ադրբեջանցիները կվերականգնեն պատմական արդարությունը եւ կվերադառնան իրենց պապենական տարածքներ։

Երկուշաբթի 30 Հոկտեմբեր 2017 09:13 Ինչպես համալրել բանակը Անցյալ շաբաթ Ազգային ժողովում ՀՀ «Զինվորական ծառայության մասին» նոր օրենքի նախագծի քննարկումը վերածվեց իշխանության եւ ընդդիմության միջեւ բավական բուռն, երբեմն նաեւ քաղաքավարության եւ հանդուրժողականության սահմաններն անցող բանավեճի։ Եթե վերանանք հարցի զգացմունքային կողմից, եւ, ըստ իս, բավական տգեղ եւ անպտուղ երկկողմանի անձնավորված մեղադրանքներից, բուն սկզբունքային հարցը հանգում է գիտության եւ բանակի շահերի օպտիմալ համադրմանը, իսկ ավելի ընդարձակ իմաստով՝ երկրի անվտանգության եւ հասարակական զարգացման օպտիմալ հաշվեկշռի սահմանմանը։

Լրահոս

Հայաստանն ու աշխարհը | Նոյեմբեր 24, 2024 22:30
Ազատական Արեւմուտքի վերջը

Պահոց | Նոյեմբեր 23, 2024 23:30
Թումանյանի դստեր անտիպ նամակները. «Խաթրոլոգիան» եւ փչացված վերարկուն

Հայաստանն ու աշխարհը | Նոյեմբեր 22, 2024 17:25
Անգելա Մերկելի հուշերը. «Պուտինն ինձ ասաց. «դու հավերժ կանցլեր չես լինելու»

Ավետիք Չալաբյան - Mediamax.am