Եթե Դիլիջանի քաղաքային զբոսայգում սպիտակ գմբեթանման շինություն նկատեք, անտարբեր մի անցեք: Ներս գալով, հնարավոր է, ստանաք ձեր ճամփորդության ամենահաճելի ու հիշվող տպավորություններից մեկը:

Սպիտակ գմբեթանման կառույցը Դիլիջանում վերջերս բացված «Դիտարան» 360° իմերսիոն հարթակն է, որտեղ իմերսիվ ֆիլմեր ու ներկայացումներ են ցուցադրվում:

Այլ կերպ ասած՝ հնարավորություն ունեք գիտության, արվեստի ու հայկական մշակույթի մասին հետաքրքիր բովանդակություն դիտել՝ ամբողջությամբ շրջապատված էկրանով:

Լուսանկարը` «Դիտարան»

«Դիտարանի» ստեղծմանն աջակցել է ԵՄ-ն բիզնեսի համար նախաձեռնության «Նորարարական տուրիզմի եւ տեխնոլոգիաների զարգացում Հայաստանի համար (ITTD)» ծրագիրը, որը համաֆինանսավորում է Եվրոպական միությունն ու Գերմանիայի դաշնային հանրապետության տնտեսական համագործակցության եւ զարգացման նախարարությունը, իրականացնում՝ Գերմանիայի միջազգային համագործակցության ընկերությունը (GIZ):

Լուսանկարը` EU4Business

«Մուլտիմեդիա բովանդակությունը «Դիտարանում» ցուցադրվում է գերժամանակակից 4K սարքավորումներով, որոնք ներմուծվել են Եվրոպայից: Տեխնիկական հագեցվածությամբ սա միակ նմանատիպ հարթակն է ամբողջ տարածաշրջանում», - ասում է «Դիտարանի» աշխատակից, Դիլիջանի բնակիչ Հեղինե Հարությունյանը:

Հեղինե Հարությունյանը՝ աջից

Լուսանկարը` «Դիտարան»

Իմերսիվ հարթակը ենթադրում է ընկղմման էֆեկտ: «Դիտարանում» ֆիլմերը ցուցադրվում են գմբեթի վրա՝ զբաղեցնելով դիտողի տեսողական դաշտն ամբողջությամբ:

«Տպավորություն է, թե մտնում եք պատկերի, նկարի մեջ», - ասում է Հեղինեն:

Լուսանկարը` «Դիտարան»

Այս պահին հարթակում ցուցադրվում է չորս ֆիլմ, որոնցից մեկը՝ հայկական: Իմերսիվ հարթակում ցուցադրման համար նկարահանված հայկական առաջին ֆիլմը՝ «Պատկերքը», ստեղծվել է Մատենադարանի, Հայաստանի Ազգային պատկերասրահի, Հայկական ճարտարապետությունն ուսումնասիրող հիմնադրամի, Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարանի ու այլ հաստատությունների աջակցությամբ: Այն ներկայացնում է հայկական արվեստի ընտրանին՝ 5-րդ դարից մինչեւ մեր օրեր: Դիտորդը հնարավորություն ունի տեսնել Մատենադարանում պահվող մանրանկարները, Անիի Հոնենց եկեղեցու եռաչափ վերակազմությունը, Այվազովսկու եւ Սարյանի կտավները: Այս ամենն ուղեկցվում է 12-րդ դարի հայկական երաժշտությամբ, Ալան Հովհաննեսի եւ Արամ Խաչատրյանի ստեղծագործություններով։

«Ցուցադրվող մյուս երեքը համաշխարհային իմերսիվ ֆիլմեր են, որոնք հնչյունավորվել են ու ցուցադրվում են հայերենով: Դրանք edutainment (education+entertainment) ժանրից են ու նպատակ ունեն դիտողին փոխանցել հետաքրքիր ինֆորմացիա՝ միաժամանակ ապահովելով նրա ժամանցը», - ասում է Հեղինե Հարությունյանը:

Այսօր «Դիտարանում» մշտական աշխատակիցները տասն են: Ինչպես Հեղինեն, այնպես էլ մյուս աշխատակիցները տեղացիներ են.

«Մինչ այդ՝ շինարարության փուլում, ունեինք ժամանակավոր աշխատակիցներ, շինարարներ, որոնք եւս Դիլիջանից էին: Բացի այդ, այստեղ գործում է հուշանվերների խանութ, որտեղ վաճառվում են տեղացի արվեստագետների ու սոցիալական ձեռնարկությունների հուշանվերները: Նույնիսկ տեխնիկական սպասարկման աշխատակիցներն են Դիլիջանից: Նրանց վերապատրաստել են, ծանոթացրել իմերսիվ հարթակի բոլոր հնարավորություններին ու աշխատանքի ընդունել»:  

Չնայած՝ Դիլիջանը բավականին պահանջված զբոսաշրջային ուղղություն է Հայաստանում, բայց այս նորարար փորձառությունը կարող է էլ ավելի բարձրացնել քաղաքի զբոսաշրջային գրավչությունն ու հետաքրքիր ժամանցի տարբերակ դառնալ:

«Դիլիջանում զբոսաշրջիկների հոսքը բավականին ակտիվ է, բայց հատկապես երեկոյան քաղաքի հյուրերը անելու քիչ բան են ունենում եւ «Դիտարանը» կարող է ինչ-որ չափով լրացնել այս բացը», - կարծում է Հեղինեն:

Լուսանկարը` «Դիտարան»

Նրա խոսքով՝ սկզբում շատերը «Դիտարան» էին գալիս քաղաքային զբոսայգում պատահաբար նկատելով այն:

«Մարդկանց հետաքրքրում էր կառույցն, արդյունքում ցուցադրությունից շատ տպավորված էին դուրս գալիս: Առաջիկայում նախատեսում ենք համագործակցել զբոսաշրջային կազմակերպությունների հետ, որպեսզի «Դիտարանն» ընդգրկվի տուր փաթեթներում ու մարդիկ արդեն մտադրված գան եւ տեսնեն տարածաշրջանում եզակի այս հարթակը», - ասում է Հեղինեն:

Հարթակի աշխատակիցներին շատ է ոգեւորել նաեւ հայկական բովանդակություն ստեղծելու միտքն ու «Պատկերքի» հաջողությունը: Չի բացառվում, որ հայկական պատմության, մշակույթի մասին այլ ֆիլմեր եւս լինեն:

«Բացի այդ, ամբողջ աշխարհում իմերսիվ հարթակներում ներկայացվում է ժամանակակից արվեստը: «Դիտարանը» կարող է բեմ դառնալ նորարար ցուցահանդեսների, ներկայացումների համար»,- ասում է Հեղինե Հարությունյանը:

«Դիտարանում» ցուցադրվող ֆիլմերը, դրանց ժամանակացույցն ու գնացուցակը հասանելի են https://ditaran.am/ կայքում:

Յանա Շախրամանյան