Ձեր ուշադրությանն ենք ներկայացնում հատվածներ Համաշխարհային բանկի նախկին գործադիր կառավարիչ Բերթրան Բադրեի եւ Vision 20 նախաձեռնության համանախագահ Իվ Թիբերգյենի հոդվածը, որը գրվել է Project Syndicate-ի համար: 

Ընդամենը մի քանի շաբաթվա ընթացքում Covid-19-ի համավարակը հանգեցրեց համաշխարհային տնտեսության մեկ երրորդի կանգ առնելուն՝ հրահրելով ամենամեծ տնտեսական ցնցումը Մեծ դեպրեսիայից ի վեր: Եվ ամենակարեւոր գործոնը, որը որոշելու է այս ճգնաժամի զարգացման հետագա ուղին, կլինի հավաքական առաջնորդությունը: Սակայն այս ծայրահեղ կարեւոր բաղադրիչը դեռեւս բացակայում է: Միացյալ Նահանգներն ու Չինաստանը միմյանց կոկորդ են կրծում, ուստի գլոբալ առաջնորդությունը պետք է ապահովի մեկ ուրիշը`ո՛չ Վաշինգթոնը եւ ո՛չ էլ Պեկինը:

Միջազգային համագործակցության վերսկսման ուղին հարթելու համար նախեւառաջ պետք է հերքել երեք միֆ:

Միֆ առաջին 

Covid-19- ը անսպասելի «սեւ կարապ» է, իրադարձություն, որին ոչ ոք չէր կարող պատրաստվել: Իրականում, հանրային առողջապահության ակտիվիստները, ներառյալ Բիլ Գեյթսին եւ համաճարակաբաններին, այդ թվում՝ Մինեսոտայի համալսարանից Մայքլ Օսթերհոլմին, տարիներ շարունակ ահազանգում էին կորոնավիրուսների եւ գրիպի կողմից հարուցվող համակարգային ռիսկերի մասին. նույնանման նախազգուշացումներ են արվել առաջատար հետախուզական գործակալությունների կողմից:

Այս ճգնաժամի խորությունը դարձել է ոչ ստանդարտ մտածելու եւ գիտնականների շատ հստակ նախազգուշացումներին ուշադրություն դարձնելու մեր հավաքական անկարողության արդյունքը: Ամենավատն այն է, որ Covid-19- ը, հավանաբար, պարզապես բեմական փորձն է այն աղետների, որոնք մեզ սպասվում են կլիմայի փոփոխության արդյունքում, հատկապես 2030-ականների սկզբին, երբ կարող ենք հատել տաքացման շեմը՝ հասնելով նախաարդյունաբերական մակարդակից 1.5 ° C- ով բարձր ցուցանիշի: 

Միֆ երկրորդ

Covid-19- ը վարկաբեկեց գլոբալիզացիան: Իհարկե, միջազգային օդային հաղորդակցությունը նպաստեց կորոնավիրուսի տարածմանը աշխարհով մեկ շատ ավելի արագ, քան դա տեղի կունենար տրանսպորտային այլ  միջոցների պարագայում: Բայց միեւնույն ժամանակ, գլոբալիզացիան ապահովում է մեզ տեղեկատվությամբ, դեղերով, տեխնոլոգիաներով եւ բազմակողմանի հաստատություններով, որոնք անհրաժեշտ են ոչ միայն վարակները հաղթահարելու, այլեւ բոլոր այլ հավաքական սպառնալիքները վերացնելու համար:

Լուսանկարը` REUTERS

Շնորհիվ համաշխարհային գիտական ​​հանրության, որը միավորվում է տեղեկատվական եւ հաղորդակցական տեխնոլոգիաների շնորհիվ, նոր տիպի կորոնավիրուսի գենոմը սեկվենավորվել եւ հրապարակվել է հունվարի 12-ին, այսինքն ՝ վարակման օջախի առաջացման մասին Չինաստանից ստացված հաղորդագրությունից երկու շաբաթ անց: Այժմ ամբողջ աշխարհում հետազոտողները կիսվում են իրենց բացահայտումներով ՝ փորձելով պատվաստանյութ ստեղծել: Երբեք այսքան շատ երկրից այսքան շատ մարդիկ չեն համագործակցել մեկ ընդհանուր նախագծի շուրջ:

Միֆ երրորդ

Մեր տրամադրության տակ գտնվող  քաղաքական գործիքներն ու ինստիտուցիոնալ մեխանիզմները կօգնեն հաղթահարել այս ճգնաժամը: Իրականում միջազգային կազմակերպությունները վարակի եւ դրա տնտեսական հետեւանքները հաղթահարելու համար ի վիճակի են մոբիլիզացնել անհրաժեշտ ռեսուրսների միայն մի փոքր մասը: Մեր սպասումները չեն արդարացվի, եթե չփոխենք այնպիսի հաստատությունների աշխատանքային մեթոդները, ինչպիսիք են Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունը, եւ սկսենք ակտիվորեն ներգրավել մասնավոր սուբյեկտների ռեսուրսները:

Covid-19- ի պանդեմիան սկսվեց շատ կրիտիկական շրջանում ՝ արագացնելով միջազգային համագործակցության խորքային ճգնաժամը: Երկու ճգնաժամերի հաղթահարումը կպահանջի նշանակալի նորամուծություններ, ինչպես նաեւ հսկայական հավաքական ջանքեր՝ ուղղված տնտեսական աճի եւ սոցիալական բարեկեցության միջեւ կայուն հավասարակշռության հաստատմանը: Այս գործընթացը հեշտ չի լինի: Մենք պետք է փոխենք ոչ միայն մեր ինստիտուտներն ու տնտեսական համակարգերը, այլեւ ինքներս մեզ:

Մեզ անհրաժեշտ ծրագիրը բաղկացած է հինգ կետից. 

Նախեւառաջ, գլոբալ մակարդակում պետք է ձգտենք ավելի ընդգրկուն առաջնորդության: Հաշվի առնելով ամերիկա-չինական հարաբերություններում առկա դժվարությունները, G20-ի մյուս երկրները պետք է միավորեն ջանքերը`նոր գաղափարներ ստեղծելու համար` բազմաթիվ խնդիրներ լուծելու համար: Մասնավորապես, Եվրամիությունը, Միացյալ Թագավորությունը, Ճապոնիան, Կանադան, Ինդոնեզիան, Հնդկաստանը, Հարավային Կորեան եւ Բրազիլիան պետք է շատ ավելի մեծ դեր խաղան առաջնորդության վակուումը լրացնելու գործում:

Երկրորդ, մեզ անհրաժեշտ են նոր, բազմաստիճան առաջնորդական կոալիցիաներ, ներառյալ քաղաքացիական հասարակության կազմակերպությունները, մասնավոր հատվածը, հետազոտական ​​կենտրոնները եւ այլ կազմակերպություններ: Երբ սովորական առաջնորդությունը «վերեւից» հապաղում է, մյուսները պետք է օգնության գան:

Լուսանկարը` REUTERS

Երրորդ, մենք պետք է երաշխավորենք սահուն գործընթաց Covid-19-ի պատվաստանյութի մշակման եւ տարածման հարցում: G20-ի երկրները պետք է սկսեն աշխատել համապատասխան միջազգային կազմակերպությունների եւ մասնավոր հատվածի կամավոր գործընկերների հետ `պատվաստանյութերի արագ եւ արդար մատակարարման հարթակ ստեղծելու ուղղությամբ: Սա աննախադեպ խնդիր է, որը պահանջում է աննախադեպ կոալիցիա:

Չորրորդ, մեզ հարկավոր է ավելի շատ «կրակային հզորություն»՝ զարգացող երկրներում հասունացող ֆինանսական ճգնաժամը հաղթահարելու համար: Արժույթի միջազգային հիմնադրամը պետք է անհապաղ թողարկի Փոխառնությունների հատուկ իրավունքների նոր տրանշ, իսկ ինքնիշխան պարտատերերի Փարիզյան ակումբը (Չինաստանի հետ սերտորեն համագործակցելով) պետք է լուծի պարտապան երկրներից պարտքերի գնալով ավելի անհանդուրժելի դարձող մակարդակի խնդիրը:

Հինգերորդ, միջազգային հանրությունը պետք է սկսի կազմավորել այնպիսի կոալիցիաները, որոնք անհրաժեշտ են ՄԱԿ-ի Կենսաբազմազանության համաժողովի եւ հաջորդ տարի նախատեսվող ՄԱԿ-ի Կլիմայի խորհրդաժողովի (COP26) հաջող ընթացքի համար: Աշխարհը կարիք ունի կլիմայի եւ բնապահպանական խնդիրների հաղթահարման գործընթացում երկրների ավելի ակտիվ մասնակցության:

Copyright: Project Syndicate, 2020.

www.project-syndicate.org