Փաստեր

•    Ծնվել է 1965թ. մայիսի 8-ին Երեւանում:

•    Գերազանցությամբ ավարտել է Երեւանի թիվ 21 միջնակարգ դպրոցը: 1987թ. գերազանցությամբ ավարտել է Երեւանի Գեղարվեստա-թատերական ինստիտուտի թատերագիտության բաժինը:

•    Մասնագիտական վերապատրաստումը անցել է Մոսկվայի Թատերական Արվեստի պետական ինստիտուտում, Մոսկվայի Կինոյի միութենական պետական ինստիտուտում:

•    Թատերական բազմաթիվ աշխատությունների հեղինակ է:

•    1992թ. լրագրող է աշխատել «Ար», «Առավոտ», «Հայոց աշխարհ», «Հայք» պարբերականներում: 1999-2006թթ.`«Հայկական ժամանակ» օրաթերթի քաղաքական մեկնաբան: 2007թ.` «Կենտրոն» հեռուստաընկերության «Վերելք» քաղաքական հաղորդաշարի հեղինակ-վարող:

•    2007թ. մայիսի 12-ին Ազգային ժողովի պատգամավոր է ընտրվել համամասնական ընտրակարգով «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցությունից:

•    2012թ. մայիսի 31-ին ընտրվել է ՀՀ Ազգային ժողովի եվրոպական ինտեգրման հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահ:

•    Ունի մեկ դուստր եւ մեկ թոռնիկ:

- Մասնագիտությամբ թատերագետ եք, աշխատել եք լրագրող, այժմ քաղաքական գործիչ եք: Ո՞ր ասպարեզն է Ձեզ առավել հոգեհարազատ:

- Այո ես ավարտել եմ Երեւանի Թատերական ինստիտուտը, որը այդ  տարիներին իրապես համապարփակ եւ համակողմանի կրթություն էր տալիս, հատկապես մեր՝ թատերագիտական ֆակուլտետը, որտեղ մեր խմբի ղեկավարն էր մեր լավագույն թատերագետներից մեկը՝ Հենրիկ Հովհաննիսյանը:

Շատ հետաքրքիր աշխատակարգ կար ինստիտուտում. ուսանողներն ամեն տարի ուսումնական պրակտիկա էին անցնում Մոսկվայի առաջատար թատրոններում: Ես, որպես ինստիտուտի լավագույն ուսանողներից մեկը, իրավունք ունեի ընտրելու, թե ո՞ր թատրոնում անցկացնել իմ պրակտիկան: Առ այսօր համոզված եմ, որ Մոսկվայի լավագույն թատրոնը Լենկոմն է, ուստի ես մշտապես ընտրում էի հենց այդ թատրոնը։  

Ես իրապես երջանիկ եմ, որ շփվել եմ այնպիսի վարպետների հետ, ինչպիսին Օլեգ Յանկովսկին է, Ալեքսանդր Աբդուլովը, Յեվգենի Լեոնովը, Իննա Չուրիկովան եւ այլք։ Դա իսկապես անչափ հետաքրքիր դպրոց էր ինձ համար: Ուսումս ավարտելուց հետո մասնագիտությամբս չեմ աշխատել: Մոսկվայի թատրոններից վերադառնալով Երեւան եւ տեսնելով մեր թատրոնների այն ժամանակվա վիճակը՝ ինչ-որ բան ինձ ետ պահեց թատերագիտությամբ զբաղվելուց:

Իմ տեսակով ես բոհեմական մարդ չեմ, չեմ սիրում բոհեմական միջավայր, իսկ մեզանում մշակույթի,  թատրոնի մարդը ընկալվում է որպես «բոհեմական իրականության եւ միջավայրի» մասնիկ, ինչն ինձ մշտապես վանել է նման միջավայրերից։ 

Ուստի,  ինստիտուտից անմիջապես հետո սկսեցի լրագրողական գործունեությունս  «Ար» շաբաթաթերթում, այնուհետ «Հայք»-ում,  որից հետո մի կարճ ժամանակ աշխատեցի «Առավոտ» օրաթերթում: Մոտ 10 տարի «Հայկական ժամանակ»-ի քաղաքական մեկնաբանն եմ եղել: Այդտեղից արդեն 2007-ին եկա խորհրդարան:

Լրագրողի աշխատանքը շատ եմ կարեւորում, հատկապես մեր տիպի երկրներում, որտեղ կա ժողովրդավարության,  արդարության, իրավունքի պակաս: Համոզված եմ, որ եթե «չորրորդ իշխանությունն» իրապես կայացած է, ապա քաղաքացիական հասարակության հետ միասին կարող է շատ բան փոխել երկրում:

- Կարոտու՞մ եք լրագրությունը:

- Անկեղծ ասած` ոչ: Կարծում եմ, որ յուրաքանչյուր մարդու կյանքում գալիս է մի պահ, երբ հասկանում ես, որ ինչ-ոչ փուլ արդեն փակել ես եւ պիտի նոր էջ բացես: Միշտ հիշում եմ իմ շատ սիրելի մարդկանցից մեկի՝ Էդմոն Ավետյանի խոսքերը, ով ասում էր՝ «Մարդ պետք է հեռանա այն ժամանակ, երբ նա դեռ առաջինների շարքում է»:

Լուսանկարը` Ն. Զոհրաբյանի արխիվից:

Ես լրագրությունից հեռացա այն ժամանակ, երբ իմ լրագրողական նյութերը դեռեւս պահանջված էին: Գտնում եմ, որ այն, ինչ ես կարող էի անել լրագրության մեջ՝  արել եմ, եւ նորից լրագրություն վերադառնալու ցանկություն չունեմ: Կարծում եմ, այն, ինչով ես հիմա զբաղվում եմ, նույնչափ կարեւոր ու հետաքրքիր է:

- Քաղաքական գործչի կարիերայի մասին երբեւէ երազե՞լ եք:

- Բացարձակապես: Իմ մտքով անգամ չէր անցնում, որ կարող եմ քաղաքականությամբ զբաղվել: Իմ մուտքը քաղաքականություն շատ անակնկալ ստացվեց: 2007 թ.-ին, երբ ձեւավորվում էր «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության համամասնական ցուցակը, առաջարկ ստացա Գագիկ Ծառուկյանից՝ մասնակցելու խորհրդարանական ընտրություններին: Ինձ համար դժվար էր որոշում կայացնելը, որովհետեւ երբեմն  դժվար է լինում գնալ կտրուկ փոփոխությունների,  սակայն անչափ կարեւոր էր այն հանգամանքը, որ ձեւավորվող ուժը նոր է,  նոր,  հետաքրքիր  մոտեցումներով,  եւ նույնքան կարեւոր էր նաեւ Գագիկ Ծառուկյանի կերպարը՝ մարդ, ում ժողովուրդն իրապես սիրում է:

- Դուք  հայրենական քաղաքականության ակտիվ կին-քաղաքական գործիչներից եք: Ըստ Ձեզ, հայ կին քաղաքական գործիչը պետք է պարտադիր «երկաթյա լեդի»-ին հատուկ որակներ ունենա՞ քաղաքական պայքարում հաջողության հասնելու համար:

- Միշտ դեմ եմ եղել, երբ կին քաղաքական գործիչները փորձել են նմանակել իրենց տղամարդ գործընկերներին: Կինը չպետք է փորձի թաքցնել իր կանացիությունը՝ դառնալով տղամարդու սուրոգատ ինչ-որ տեսակ: Ցանկացած անբնական վիճակ,  ցանկացած ֆալշ այլանդակ է։ 

Ի դեպ,  բնավ համաձայն չեմ այն կարծրատիպի հետ, թե քաղաքականության մեջ կայանում են հատկապես այն կանայք, ովքեր անձնական կյանքում խնդիրներ ունեն,  ուստի իրենց ողջ էներգիան տեղափոխում են քաղաքական դաշտ: Դա բացարձակապես թյուր մտածելակերպ է: Եթե կինն իր ընտանիքում չունի խաղաղություն ու անդորր, եթե նրա անձնական կյանքը չի ստացվել, նա վստահաբար չի կարող հաջողության հասնել նաեւ իր աշխատանքում՝ անկախ նրանից, թե ինչով է զբաղվում: Հակառակը՝ ընտանիք-աշխատանք կապը փոխլրացնում են միմյանց: Եթե դու ծնողիդ համար լավ զավակ ես, երեխայիդ համար լավ մայր ես, ավելի մեծ նվիրումով ես զբաղվում քո աշխատանքով: Սա  շատ պարզ աքսիոմ է։

Նաիրա Զոհրաբյանը մայրիկի եւ դստեր հետ:

Լուսանկարը` Ն. Զոհրաբյանի արխիվից:

Ի դեպ,  մեր խորհրդարանի կին պատգամավորներն ամենակտիվ օրենսդիրներն են: Կնոջ ներկայությունը քաղաքականության մեջ շատ բան է փոխում, եւ ես կուզենայի, որ կանանց ներգրավվածությունը քաղաքական, հասարակական կյանքում առավել նկատելի լիներ։ 

- Իսկ քաղաքականության մեջ կին լինելու գործոնը որքանո՞վ է օգնում կամ խանգարում:

- Ակնհայտ է ու երեւի թե նաեւ բնական, որ տղամարդիկ քաղաքական դաշտում կնոջը դիտում են որպես հավասար մրցակից: Այսինքն, եթե տղամարդ քաղաքական գործիչը որոշել է ոչնչացնել ընդդիմախոսին, մրցակցին, ապա նրա համար տարբերություն չկա՝ դիմացինը կին է, թե տղամարդ: Համենայնդեպս, մեր քաղաքական իրականության մեջ վստահաբար այդպես է։

Գտնում եմ, որ կինը քաղաքական դաշտում ավելի ուժեղ պիտի լինի, քան տղամարդը: Ինքս, անկեղծ ասած, հատուկ խոչընդոտների եւ հակազդեցության չեմ հանդիպել: Երեւի թե նաեւ այն պատճառով,  որ միշտ փորձել եմ իմ առջեւ դրված ցանկացած խնդիր լուծել,  սակայն երբեւէ չխախտելով խաղի կանոնները։ Ուստի,  քաղաքականության մեջ ջենթլմենություն եւ կնամեծարություն հաստատ չկա։  

- Իսկ ո՞ր քաղաքական գործչին (կին կամ տղամարդ) եք համակրում:

- Մի քանի քաղաքական գործիչներ են եղել,  որոնց կերպարն ինձ մշտապես հետաքրքրել է՝ Մահաթման Գանդին,  Շառլ դը Գոլն ու երեւի թե Մարգրետ Թեթչերը։ Ի դեպ,  Թետչերն ասում էր, որ աշխարհում կորչում է շատ կարեւոր մի ռեսուրս՝ կնոջ ռեսուրսը եւ այդ մեծագույն ռեսուրսը պետք է ճիշտ օգտագործվի: Ես եւս այն կարծիքին եմ,  որ մենք պիտի կանաչ ճանապարհ տանք ակտիվ, երիտասարդ,  քաղաքացիական առողջ դիրքորոշում ունեցող երիտասարդների,  կանանց, ովքեր գալու են փոխարինելու մեզ։ Մեզանից որեւէ մեկն անփոխարինելի չէ եւ միշտ պետք է ճիշտ ժամանակին տեղը զիջել առավել պատրաստվածին։  

- Ինչպե՞ս եք համատեղում «մայր» եւ «պատգամավոր» դերերը:

- Շատ պարզ: Ես շատ լավ ընտանիք ունեմ, լավ դուստր, հրաշալի թոռնիկ, ծնողներ: Վաղ տարիքում ամուսնանալն ինձ չի խանգարել շարունակել ուսումս, երեխա մեծացնել: Ընդհակառակը, դրանք միմյանց փոխլրացրել են: Մարդը աշխատանքի չպիտի գնա պարտադրված, այլ պիտի գնա, որովհետեւ գիտի,  որ անելիք ունի: Ես հաճույքով եմ իմ գործը անում թե մեր խորհրդարանում,  թե միջազգային կառույցներում,  եւ ուզում եմ վստահ լինել,  որ իմ աշխատանքով կարողանում եմ ինչ-որ բան անել հանուն ավելի լավ ու ավելի արդար Հայաստանի:

Վստահաբար կարող եմ ասել,  որ երջանիկ մարդ եմ, քանզի ինչի ձգտել եմ՝ հասել եմ,  գոնե մինչ այս պահը։  Իհարկե, յուրաքանչյուր մարդու կյանքում լինում են դժվար պահեր, երբ դու ստիպված ես լինում նաեւ երբեմն ընտրություն կատարել վատի եւ վատթարագույնի միջեւ, բայց ես շնորհակալ եմ Աստծուց, որ ինձ տվել է ոչ թե այն, ինչ ես ուզում եմ, այլ այն, ինչն ինձ իրոք հարկավոր է եղել:

- Դա Անտուան դը Սենտ Էքզյուպերիի աղոթքից է:

- Այո, ադ աղոթքը միշտ դրված է իմ սեղանին՝ Աստվածաշնչի հետ,  եւ ես հաճախ եմ ընթերցում այդ տողերը: Ես իսկապես  շնորհակալ եմ Աստծուց,  որ միշտ արդարաբար է դատել։ 

- Կպատմե՞ք Ձեր թոռնիկի մասին:

- Թոռնիկս տղա է, մեկ տարեկան ու երկու ամսեկան է: Շատ աշխույժ երեխա է: Բացարձակ այլ զգացողություն է երիտասարդ տարիքում մայր դառնալը, եւ հետո թոռնիկ ունենալը: Հիմա աշխատում եմ թոռնիկիս համար անել այն ամենը, ինչը  գուցե եւ չեմ հասցրել անել աղջկաս համար:

Նաիրա Զոհրաբյանը թոռնիկի հետ

Լուսանկարը` Ն. Զոհրաբյանի արխիվից:

- Ժամանակը բավականացնո՞ւմ է շուտ-շուտ տեսնել թոռնիկին:

- Այո: Ես շատ ճշգրիտ մի բանաձեւ ունեմ՝ եթե դու ճիշտ ես ծրագրում օրդ, եթե որեւէ գործ,  որ պիտի անես այսօր՝  չես թողնում վաղվան, ապա ամեն ինչ կհասցնես: Ու, վստահեցնում եմ,  24 ժամը լիովին բավարար է թե ընտանիքին հատկացնելու, թե թոռնիկին տեսնելու եւ թե աշխատելու համար:

- Կնկարագրեք ձեր հանգստյան օրերը; Ո՞րն է Ձեզ համար իդեալական week-end-ը:

- Ինձ համար ամենաանտանելի միջավայրը աղմկոտ վայրերն են: Այդ պատճառով ես սրճարաններ, ռեստորաններ գրեթե չեմ հաճախում: Ինձ համար լավագույն հանգիստը տանը գիրք ընթերցելն է:

Շաբաթ օրերը իմ գրախանութ այցելելու պարտադիր օրերն են: Այցելում են Նոյան Տապան եւ Բուկինիստ գրախանութները: Անկեղծ ասած, վերջին շրջանում  գեղարվեստական գրականություն ընթերցելու ժամանակ առանձնապես չի մնում, հիմնականում քաղաքագիտական գրականությում եմ թերթում, սակայն աշխատում եմ որեւէ հետաքրքիր գրական գործ եւս բաց չթողնել։ Մարդը երբեք չպետք է անհարմար զգա ասելու, որ ինքը ինչ-որ բան չգիտի եւ կարիք ունի սովորելու։ Այն մարդը,  որը կասի,  թե ինքն ամեն ինչ գիտի եւ սովորելու բան այլեւս չունի,  նման մարդուց որեւէ պոզիտիվ արարք սպասելը իմաստ չունի։ 

- Իսկ ինչպիսի՞ն է Նաիրա Զոհրաբյանը առօրյայում, ընկերների, մտերիմների շրջապատում:

- Երեւի պետք է ընկերներիցս հարցնել: Ես շատ քիչ ընկերներ ունեմ,  մենակություն սիրող մարդ եմ,  եւ ահավոր շուտ եմ հոգնում աղմկոտ միջավայրերից:

Լուսանկարը` Ն. Զոհրաբյանի արխիվից:

Գուցե տպավորությունն այն է, որ  շատ «չոր» եմ հարաբերություններում, բայց եթե ես չեմ ցանկանում շփվել ինչ-որ մեկի հետ, չեմ շփվում եւ երբեք ավելորդ քաղաքավարության զոհ չեմ գնում։ Այն մարդիկ, ում հետ ես շփվում եմ, իմ ընկերներն են, մտերիմները, որոնց հետ ես ինձ լավ եմ զգում։ 

- Դուք ղեկավարում եք ԱԺ Եվրաինտեգրման հանձնաժողովը, եւ հաճախ եք լինում եվրոպական քաղաքներում: Ո՞ր քաղաքն եք առավել սիրում:

- Ստրասբուրգը: Ես եվրոպական բազմաթիվ մեգաքաղաքներում եմ եղել,  հաճախ նաեւ Փարիզում,  սակայն ես ՙփարիզամանիա՚  չունեմ եւ նախընտրում եմ փոքր,  անաղմուկ քաղաքներ։ Միայն Ստրասբուրգում եմ ես իրոք հանգստանում:

Ուրախ եմ, որ 2-3 ամիսը մեկ հնարավորություն ունեմ այցելել այդ քաղաք, զբոսնել: Դա ինձ համար կարծես Անդերսենի հեքիաթներից կտրված մի փոքր աշխարհ լինի,  ուր անընդհատ ուզում ես կրկին ու կրկին վերադառնալ:

Նաեւ Արեւելքի սիրահար եմ: Շատ էի ուզում լինել Եգիպտոսում, Չինաստանում, ուր արդեն այցելել եմ, հիմա էլ երազանքս է գոնե մեկ անգամ  լինել Հնդկաստանում:

- Ո՞րն է կանացի երջանկության ձեր բանաձեւը:

- Շատ պարզ: Պետք է խաղաղ, ներդաշնակ լինես քո հոգու, խղճի հետ եւ ունանաս լավ ընտանիք։  Չեմ հավատում այն կանանց, ովքեր ասում են, թե երջանիկ են միմիայն իրենց աշխատանքով։ Նման բան չի լինում։  Մասնագիտությունը,  աշխատանքը,  իհարկե,  կարեւոր են, բայց կնոջ ամենամեծ առաքելությունը մայր լինելն է։ 

- Ինչի՞ մասին եք այսօր երազում:

- Որպեսզի գալիք բոլոր օրերը խաղաղ ու ապահով լինի իմ թոռնիկի, իմ ընտանիքի համար:  

- Իսկ ի՞նչն եք համարում Ձեր կյանքում ամենամեծ ձեռքբերումը, նվաճումը:

- Ընտանիքը:

- Երեք իր, որ կվերցնեիք Ձեզ հետ, եթե հայտնվեիք անմարդաբնակ կղզում:

- Ընտանեկան ալբոմը, Աստվածաշունչը եւ Ջեյմս  Ջոյսի «Ուլիսես» վեպը:

- Եթե հանդիպեք Աստծուն, ի՞նչ կասեք նրան:

- Կրկին ու կրկին շնորհակալություն կհայտնեմ, որ տվել է ինձ ոչ թե այն, ինչ ես եմ ցանկացել, այլ այն, ինչն իրոք ինձ հարկավոր է եղել:

Նաիրա Զոհրաբյանի հետ զրուցել է Եկատերինա Պողոսյանը: