Տարբեր առիթներով գայթակղություն ունեի ներկայացնել այս պատմությունները, բայց ինձ զսպում էի, քանի որ գործող անձինք պաշտոնյաներ էին կամ էլ ակտիվ դերակատարություն ունեին քաղաքական գործընթացներում: Արդեն անցել է, համապատասխանաբար, 10 եւ 6 տարի, այդ մարդիկ էլ գոնե հիմա քաղաքականությամբ չեն զբաղվում, ուստի որոշեցի գրել: Ցավոք, երկրորդ պատմության հերոսներից մեկն այլեւս մեզ հետ չէ:

***

2012 թվականի սկզբից նախապատրաստում էինք «Երեւան. XX դար» հատուկ նախագիծը. մեկնարկը պետք է տրվեր մարտին: Մեկ էլ մարտի 2-ին տեղեկացանք, որ Փակ շուկայի տանիքն ապամոնտաժում են. մեր լուսանկարիչն ապրում էր հարեւանությամբ գտնվող բարձրահարկ շենքերից մեկում եւ պատշգամբ դուրս գալով՝ նկատել էր:

Մեր հարցմանն ի պատասխան Երեւանի քաղաքապետարանի տեղեկատվության վարչությունից հայտնել էին.

«Վերականգնողական աշխատանքներ են տարվում: Քաղաքապետարանը թույլտվություն է տվել սեփականատիրոջը հիմքերի ամրակայման եւ ներքին հարդարման աշխատանքների իրականացման համար: Իրականացվող աշխատանքների ընթացքում պարզվել է, որ տանիքի ծածկի խնդիր կա, հիմա այն ամրակայում են»:

Իրականությունը սակայն այլ էր. կամարաձեւ տանիքի մի մասն ապամոնտաժվել էր, եւ գործընթացը շարունակվում էր:



Զանգեցի ՀՀ նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Վիգեն Սարգսյանին եւ տեղեկացրի կատարվողի մասին: Որոշ ժամանակ հետո նա կապ հաստատեց ինձ հետ եւ ասաց. «Համարիր, որ փրկեցիր Փակ շուկան»:

Քիչ անց Երեւանի քաղաքապետարանի տեղեկատվության վարչությունը հանդես եկավ նոր հաղորդագրությամբ.

«Ստացված ահազանգի հետ կապված, Երեւանի քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանը հանձնարարել է քաղաքապետարանի աշխատակազմի քաղաքաշինության եւ հողի վերահսկողության վարչության եւ հասարակական կարգի պահպանման վարչության պետերին անձամբ այցելել նշված վայր, ծանոթանալ իրավիճակին եւ ձեռնարկել համապատասխան քայլեր: Պարզվել է, որ կառույցի սեփականատեր «Թիվ 1 շուկա» ՍՊԸ-ն  տարածքում կատարվող վերանորոգման աշխատանքների շրջանակում առանց համապատասխան թույլտվության առկայության նախաձեռնել է շինության տանիքի փայտաշեն հատվածի փոխարինման աշխատանքներ: Կազմվել է արձանագրություն` առանց թույլտվության տանիքի ծածկի քանդման աշխատանքներ իրականացնելու համար: Աշխատանքները դադարեցված են, տարածքը  վերցված է խիստ հսկողության տակ»:

Թվում էր, որ պետական կառույցի կողմից նման երեսպաշտության այլեւս երբեք չեմ հանդիպի: Բայց ամեն ինչ առջեւում էր:

***

2016 թվականի ապրիլի 6-ի առավոտյան կինս հուզված մտավ Մեդիամաքսի գրասենյակ եւ ասաց, որ գալիս է «Էրեբունի-Երեւան 2750» շատրվանների այգուց, եւ այնտեղ երկաթե սյուներ են մոնտաժում, որոնք ամբողջությամբ շրջապատում են շատրվանները: Աննան «Երեւան. XX դար»-ի ղեկավարն էր, «Էրեբունի-Երեւան 2750» շատրվաններն էլ նախագծի մեր հերոսներից էին, ուստի շատ կտրուկ էր տրամադրված ու պահանջում էր, որ ես «մի բան անեմ»:

Ապրիլյան պատերազմը հենց նոր էր ավարտվել, եւ բնականաբար, բոլորիս «ուշքն ու միտքը» Արցախում էր: Բայց երբ տեսա այգում արված լուսանկարները, հասկացա, որ իսկապես պետք է փորձել արագ մի բան ձեռնարկել, այլապես հետո ուշ կլինի:




Փորձեցի կապվել Միքայել Մինասյանի հետ. «Էրեբունի-Երեւան 2750» շատրվանների գաղափարի հեղինակը եւ կյանքի կոչողը նրա պապն էր՝ Երեւանի քաղաքապետ Գրիգոր Հասրաթյանը: Կապ հաստատել չէր ստացվում, ժամանակը գնում էր, բանվորներն էլ ակտիվ աշխատում էին: Որոշեցի խոսել ՀՀ նախագահի տիկնոջ՝ Ռիտա Սարգսյանի հետ: 2013-ին, երբ մի քանի ամիս զբաղվում էի Dorians ռոք-խմբի գործերով, նրա հետ մի քանի անգամ հանդիպել էի:

Խոսեցինք, ասաց, որ անմիջապես կգնա այգու տարածք եւ տեղում կպարզի, թե ինչ է տեղի ունենում: Քիչ հետո զանգեց այգուց եւ ասաց, որ հանդիպել է սրճարանի սեփականատերերի հետ, նրանք ունեն բոլոր անհրաժեշտ փաստաթղթերը եւ վստահեցնում են, որ կոնստրուկցիաները ժամանակավոր են, եւ շատրվաններին վտանգ չի սպառնում:




Բայց մեր լուսանկարներից պարզ երեւում էր, որ մետաղական կոնստրուկցիաները բետոնապատվում են շատրվանի եզրագծի երկայնքով, ինչը դժվար արվեր ժամանակավոր լինելու դեպքում:

Անկեղծ ասած՝ չիմացա, թե ինչ պատասխանեմ Ռիտա Ալեքսանդրովնային, որը ոչ միայն արձագանքել էր մեր ահազանգին, այլեւ շտապ մեկնել էր այգի: Մտքումս ասացի. «Ինչ որ կարող էիր, արեցիր, էլ ինչ կարող ես անել»:
Ապրիլի 7-ին ստացանք Երեւանի գլխավոր ճարտարապետ Տիգրան Բարսեղյանի գրությունը.

«Իրականացվում են տվյալ տարածքում երկար տարիներ գործող բացօթյա սրճարանի արդիականացման աշխատանքներ: Շատրվանների արտաքին տեսքի փոփոխման միջամտություն կամ այլ շինությունների կառուցում չի նախատեսվում»:

Իսկ սրճարանի շահագործմամբ զբաղվող ՍՊԸ-ի տնօրեն Վիոլետա Գալստյանը News.am-ի հետ զրույցում շատ ավելի անկեղծ էր.

«Էստեղ առաջ զոնտիկներ էին, անցուդարձի տեղը քիչ էր, ագռավները ծրտում էին հաճախորդներիս ուսերին: Որոշեցի տեսքի բերեմ սրճարանս, նավեսներ են լինելու, ու կարճ ապակի շատրվանի կողքին, որ ջուրը չթռնի մարդկանց վրա»:

Ապրիլի 7-ի երեկոյան հեռախոսազանգ ստացա․ ասացին, որ Միքայել Մինասյանը զրուցել է Տարոն Մարգարյանի հետ, եւ քիչ անց այգում կսկսեն շատրվանները «ազատել գերությունից», կարող ենք գնալ եւ լուսանկարել:



Թվում էր, որ հաջորդ օրը շինարարությունն արդարացնող Տիգրան Բարսեղյանը հրաժարականի դիմում կգրի, բայց դա, իհարկե, տեղի չունեցավ: «Ինչպե՞ս կորցրեցինք մեր սիրելի Երեւանը» հարցի պատասխանը հենց այստեղ է. կորցրեցինք, որովհետեւ մեր սիրելի քաղաքում պատիվը նշանակություն ուներ: Երբ պատիվը կորավ, քաղաքն էլ փոխվեց։

Արա Թադեւոսյանը Մեդիամաքսի տնօրենն է: