Մեծ Բրիտանիայի թագուհի Եղիսաբեթ II-ի մահվանից հետո Մեծ Բրիտանիայի թագավոր հռչակվեց նրա որդին՝ արքայազն Չարլզը, որն այլեւս Թագավոր Չարլզ III-ն է: Ներկայացնում ենք Հայաստանի հետ նրա ունեցած առնչությունները:
1. Այցը Հայաստան
Մեկ անգամ՝ 2013 թվականի մայիսին: Նա Հայաստան էր եկել որպես Մեծ Բրիտանիայում Հայաստանի դեսպան Արմեն Սարգսյանի հիմնադրած «Երեւան, իմ սեր» բարեգործական հիմնադրամի հյուր՝ մասնավոր այցով:
Արքայազն Չարլզի հետ հանդիպմանը ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանն ասել էր, որ
հայ-բրիտանական հարաբերությունները երկար դարերի պատմություն ունեն, եւ հայ ժողովուրդը ջերմորեն է վերաբերվում բրիտանացի ժողովրդին ու արքայական ընտանիքին:
«Ձեր նկատմամբ մեր ժողովրդի վերաբերմունքն առանձնահատուկ է, եւ դա պայմանավորված է նաեւ նրանով, որ Դուք բարեգործական մեծ գործունեություն եք ծավալում: Դրա վառ վկայությունը «Երեւան, իմ սեր» ծրագրին Ձեր ակտիվ մասնակցությունն է եւ Ձեր ներդրումը»,- ասել էր Սերժ Սարգսյանը:
Արքայազն Չարլզը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում հանդիպել էր Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի հետ: Նրանք այցելել էին Մայր Տաճարի ավանդատուն-թանգարան, շրջել էին Մայր Աթոռի տարածքում, այցելել էին Սբ. Վարդան եւ Սբ. Հովհաննես Մկրտիչ մատուռ-մկրտարան:
Ուելսի արքայազն Չարլզը եղավ նաեւ «Վաչե եւ Թամար Մանուկյան» մատենադարանում, ուր ի պատիվ արքայազնի տեղի ունեցավ ընդունելություն, որին ներկա էին նաեւ Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի բարերարներ տեր եւ տիկին Վաչե եւ Թամար Մանուկյանները:
Հայաստան այցի ընթացքում արքայազն Չարլզն եղավ նաեւ մի շարք սրբավայրերում` Խոր Վիրապի վանքում, Ս. Գեղարդավանքում եւ Ս. Հռիփսիմե վանքում:
2. Դիլիջանի միջազգային դպրոցը եւ «արքայազն Չարլզի ծառուղին»
Սերժ Սարգսյանի հետ հանդիպմանը արքայազն Չարլզը կարեւորել էր Դիլիջանի միջազգային դպրոցի ծրագիրը, նշելով, որ շուրջ 14 տարի եղել է «Աշխարհի միավորված քոլեջներ» (United World Colleges) կոնսորցիումի նախագահը:
Մատենադարանում կայացած միջոցառման ժամանակ հայտարարվել էր, որ Դիլիջանում «Արքայազն Չարլզի ծառուղի» կհիմնվի, որտեղ կտնկվեն 65 չինարիներ՝ Գիտելիքի ծառ համարվող չինարին Դիլիջանի դպրոցի խորհրդանիշն է:
Ծառուղու բացման հավաստագիրը արքայազնին հանձնել էին Դիլիջանի միջազգային դպրոցի հիմնադիրներ Վերոնիկա Զոնաբենդը եւ Ռուբեն Վարդանյանը:
Մատենադարանի կողմից արքայազնին որպես նվեր մատուցվել էր Գրիգոր Նարեկացու արծաթապատ «Մատյան ողբերգությունը»:
3. Մասնակցությունը Գալիպոլիի ճակատամարտի 100-ամյակի միջոցառմանը
2015 թվականին Հայաստանում շատ բացասական ընդունվեց այն փաստը, որ արքայազն Չարլզը ապրիլին մասնակցեց Թուրքիայում Գալիպոլիի ճակատամարտի 100-ամյակի նվիրված տոնակատարությանը, մինչդեռ ապրիլի 24-ին՝ Հայոց Ցեղասպանության 100-ամյակին նվիրված պաշտոնական միջոցառմանը Մեծ Բրիտանիան ներկայացված էր hայ-բրիտանական խորհրդարանական խմբի ղեկավարի մակարդակով:
2015 թվականի օգոստոսին՝ Մեդիամաքսի հետ հարցազրույցում մեկնաբանելով Հայաստանում Միացյալ Թագավորության դեսպան Քեթրին Լիչն ասել էր.
«Գիտեմ, թե դա որքան ցավալի է եղել, եւ թե ինչ զգացողություններ ունեին մարդիկ Հայաստանում այս երկու միջոցառումների այսպես կոչված «բախումից»: Դա բնավ այն չէր, ինչ մենք կցանկանայինք, քանի որ երկու միջոցառումներն էլ՝ 100-ամյակի միջոցառումները Երեւանում եւ Գալիպոլիի հիշատակումը, չափազանց կարեւոր էին մարդկանց համար հասկանալու Առաջին աշխարհամարտի պատմության տարբեր, սարսափելի կողմերը: Երեւանում հիշատակվում էր Առաջին աշխարհամարտի ամենակործանարար մարդկային ողբերգությունը, ավելի քան մեկ միլիոն հայերի մահը: Միացյալ Թագավորության համար Գալիպոլիի ճակատամարտն Առաջին աշխարհամարտի առանցքային մարտերից մեկն է, պատերազմի ողջ սարսափի խորհրդանիշներից մեկը:
Լուսանկարը` REUTERS
Այն մի զարհուրելի արշավանք էր, որում կռվեցին դաշնակից երկրների կես միլին զինվորներ, շուրջ 250 հազար զինվոր սպանվեց եւ վիրավորվեց, տասնյակ հազարավոր բրիտանացի եւ այլ ազգի զինվորներ սպանվեցին: Այս իմաստով, մեզ համար կարեւոր էր այս տարելիցին անդրադառնալ պատշաճ կերպով, եւ արքայազն Չարլզի համար կարեւոր էր հանդիպել զոհված զինվորների ժառանգների հետ»:
4. Հայ նահատակների ոգեկոչումը Վեսթմինսթերում
Բացառված չէ, որ Գալիպոլիի թեման մեղմելու համար 2015թ. հոկտեմբերի 28-ին արքայազն Չարլզը մասնակցել էր Վեսթմինսթերյան աբբայությունում կայացած 1915թ. Հայոց ցեղասպանության սրբադասված նահատակների հիշատակի ոգեկոչման արարողությանը:
Էկումենիկ արարողությունը Լոնդոնի եպիսկոպոս Ռիչարդ Չարթրեսի հետ հանդիսապետել էր Նորին Սրբություն Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը:
Մինչ այդ Հայոց Ցեղասպանության զոհերի հիշատակին նվիրված նման բարձր մակարդակի միջոցառում Միացյալ Թագավորությունում տեղի չէր ունեցել:
5. Այցելությունը Բեթղեհեմի հայկական եկեղեցի
2020թ. հունվարի 24-ին արքայազն Չարլզն այցելել էր Բեթղեհեմի Սուրբ Ծննդյան տաճարի հայկական եկեղեցի:
Երուսաղեմի Հայոց Պատրիարքության լուսարարապետ Սեւան արքեպիսկոպոս Ղարիբյանը հյուրին պատմել էր Սուրբ Երկրում հայկական ներկայության եւ առաքելության մասին:
Կարծիքներ
Հարգելի այցելուներ, այստեղ դուք կարող եք տեղադրել ձեր կարծիքը տվյալ նյութի վերաբերյալ` օգտագործելուվ Facebook-ի ձեր account-ը: Խնդրում ենք լինել կոռեկտ եւ հետեւել մեր պարզ կանոներին. արգելվում է տեղադրել թեմային չվերաբերող մեկնաբանություններ, գովազդային նյութեր, վիրավորանքներ եւ հայհոյանքներ: Խմբագրությունն իրավունք է վերապահում ջնջել մեկնաբանությունները` նշված կանոնները խախտելու դեպքում: