«Ստեղծարար միտք»-ը (Creative Spark) Բրիտանական խորհրդի կողմից իրականացվող ծրագիր է, որի նպատակը ստեղծարար ձեռնարկատիրական կրթության զարգացումն է։ Մեդիամաքսը Բրիտանական խորհրդի հետ ներկայացնում է ծրագրի իրականացման ընթացքը։

Միշել Ռասկը Նորթամբրիայի համալսարանի Նյուքասլի բիզնես դպրոցի նորարարության եւ ձեռնարկատիրության առաջնորդության դոցենտ է: Նա Հայաստանում էր Բրիտանական խորհրդի եւ Հայաստանի Ամերիկյան համալսարանի հրավերով։

Ամերիկյան համալսարանում Միշել Ռասկի բաց դասախոսության թեման էր, թե ինչպես կարող են ձեռնարկատիրությամբ զբաղվողները ոգեշնչել բուհերին, պետական գերատեսչություններին, խոշոր ձեռնարկություններին եւ քաղաքացիական հասարակությանը՝ ստեղծելու եւ ներդնելու նոր էկոհամակարգեր։

Դասախոսությունից առաջ Միշել Ռասկը զրուցեց Մեդիամաքսի հետ։

- Ինչպե՞ս կարող ենք կատարելագործել ձեռնարկատիրությամբ զբաղվելու «հայկական» հավակնությունները։

- Անհրաժեշտ է զարգացնել վստահությունը սեփական կարողությունների նկատմամբ: Սա իմ երկրորդ այցն է Հայաստան։ Այստեղ եղել եմ նաեւ 20 տարի առաջ, եւ այն ժամանակ ունեցած տպավորություններս հիմա վերահաստատվել են։ Հայաստանում տեսնում եմ չափազանց խելացի մարդկանց, ինչը, կարծում եմ, պայմանավորված է մշակութային խորը առանձնահատկություններով։

Եթե այստեղ ապրող երիտասարդները գիտակցեն, թե որքան տաղանդավոր են, ավելի վստահ կաշխատեն բիզնեսներ զարգացնելու, հասարակական նոր խնդիրների համար նոր լուծումներ առաջարկելու ուղղությամբ։ Բայց դրա համար անհրաժեշտ է նաեւ կառավարության ըմբռնող քաղաքականությունը։

- Ո՞րն է ամենամեծ դասը, որ պետք է սովորեն Հայաստանում ապրող երիտասարդները՝ հաջողության հասնելու համար։

- Նախ, նրանք պետք է հաշվարկեն ռիսկերը, հետո ռիսկի գնան եւ փորձեն։ Նրանք պետք է հասկանան, որ ամեն ձեռնարկում չէ, որ հաջողություն կունենա, բայց երբ ձախողումը վրա հասնի, ամենակարեւորը կանգուն մնալն է լինելու։

- Արդյո՞ք դուք այս նույն դասն եք սովորել, երբ երիտասարդ էիք։ Թե՞ այն կարծիքին եք, որ տարբեր է ժամանակը, տարբեր է դասը։

- Ես ստեղծարար մարդ եմ, բայց ստեղծարար մարդիկ կարող են չափազանց վաղաժամ լինել իրենց գաղափարներով։

Իմ սովորած ամենակարեւոր դասն այն է, որ երբեմն վաղաժամ լինելը նույնքան վատ է, որքան ուշացած լինելը։ Այնպես որ, կարծում եմ, ավելի լավ է գրքեր կարդալ եւ հետո նոր բան ձեռնարկել։ Նաեւ հասկացել եմ, որ կյանքի ընթացքում խանդավառությունդ կարող է թուլանալ մարտահրավերների պատճառով։ Անկախ ամեն ինչից, չափազանց  կարեւոր է պահպանել խանդավառությունը, որովհետեւ այն ստեղծարարության աղբյուրն է։ Կարեւոր է ստեղծարար կյանքով ապրելը։

- Կարծես ինչ-որ մեկն իսկապես տպավորել է ձեզ, այո՞։

- Ես ունեի ուսուցիչներ, որոնք տպավորել են ինձ, բռնկել են արվեստի պատմության, Վերածննդի եւ մյուսներին ուսուցանելու հանդեպ ունեցած իմ սիրո կայծը։

Երիտասարդ ուսուցիչներին ես խորհուրդ եմ տալիս չթերագնահատել իրենց կարեւորությունը, քանի որ նրանք պատրաստվում են ազդեցություն ունենալ եւ ոգեւորել հաջորդ սերնդին։ Կան նաեւ գրքեր, որոնք խոր հետք են թողել իմ կյանքում։

- Կպատմե՞ք այդ գրքերի մասին։

- Ջարեդ Դայմոնդի՝ «Զենքեր, մանրէներ, պողպատ՝ 13․000 տարվա կարճ պատմություն բոլորի մասին» գիրքն այդ շարքից է։ Մարդկանց, լեզուների կրած փոփոխությունների եւ դրանց զարգացման մասին է։ Ես իսկապես շատ եմ սիրում այդ գիրքը։

Վերջերս ընթերցել եմ Սթիվեն Փինքերի՝ «Մեր բնության լավագույն հրեշտակները․ ինչո՞ւ է բռնությունը նվազել» գիրքը։ Թեեւ մենք կարծում ենք, որ չափազանց դաժան ենք, բայց իրականում ավելի պակաս դաժան չենք եղել պատմության ընթացքում, ինչը մեզ որոշակի հույս է տալիս։

Միշել Ռասկը

Լուսանկարը` Մեդիամաքս

«Ստեղծարար միտք» նախագծին նվիրված հրապարակումների շարքն իրականացվում է Բրիտանական խորհրդի աջակցությամբ: