Ձեր ուշադրությանն ենք ներկայացնում Ռուսաստանի նախագահի աշխատակազմի նախկին ղեկավարի տեղակալ Վլադիսլավ Սուրկովի ֆրանսիական L'Express պարբերականին տված բացառիկ հարցազրույցի հայերեն թարգմանությունը։
***
Ուկրաինայում ռուսական ներխուժման սկզբից նա քաղաքական հարցազրույցներ չի տվել եւ հրապարակային մեկնաբանություններ չի արել այս պատերազմի մասին, որը ավերում է Եվրոպայի սիրտը: Վլադիսլավ Սուրկովը՝ թերեւս Ռուսաստանի ամենաառեղծվածային անձնավորությունը, լռում էր։ Սակայն այն մարդը, որը «ստեղծել է» Վլադիմիր Պուտինին, այն ստվերային խորհրդականը, ով ոգեշնչման աղբյուր է հանդիսացել Ջուլիանո դա Էմպոլիի հիանալի «Կրեմլի մոգական» գրքի համար, ասելիք ունի Ռուսաստանի եւ այն մարդու մասին, ով ղեկավարում է այն:
Ժամանակ պահանջվեց նրան համոզելու համար: Խնդիրն այն է, որ այս ահարկու քաղաքական գործիչը, որին կարելի է համարել ռուսական քաղաքական համակարգի «ճարտարապետը», հեռացել է այն անձից, ում նա ծառայել է երկու տասնամյակի ընթացքում՝ Վլադիմիր Պուտինից: Ոչ ոք չգիտի, թե ինչով է Սուրկովն զբաղվում այսօր։ Մեզ տված հարցազրույցում նա շրջանցեց այս հարցը:
Ինչո՞ւ հարցազրույց վերցնել Վլադիսլավ Սուրկովից, ով ներկայացնում է մեր ժողովրդավարական իդեալի ճիշտ հակառակը: Արժե՞ր L'Express-ի շապիկը նվիրել մի մարդու, ով Ուկրաինան համարում է «արհեստական քաղաքական կազմավորում», որը կարելի վերադարձվել միայն «ուժով», ինչպես նա ասել էր WarGonzo ալիքին պատերազմի սկսվելուց մի քանի ամիս առաջ: Այո, հենց այդ պատճառով: Խոսք տալ Կրեմլի իրական կախարդին՝ նշանակում է ինչ-ոչ իմաստով «մտնել Վլադիմիր Պուտինի գլխի մեջ»: Նույնիսկ եթե նա այլեւս գործի մեջ չէ, Սուրկովը տիրապետում է պուտինիզմի բոլոր լծակներին: Նա գիտի դրա ուժային գծերը եւ վերջնական նպատակը, քանի որ մեծապես հենց նա է դրանք սահմանել...
Եվ հենց այսպես է պետք ընկալել այս հարցազրույցը՝ որպես հազվագյուտ փաստաթուղթ, որը ցույց է տալիս մեզ, թե ինչպես է ռուսական իշխանությունը միջազգային լարվածության այս պահերին հետեւում իր օրակարգին եւ մտածում երկարաժամկետ հեռանկարում, հազարավոր մղոններ հեռու անկանխատեսելի Դոնալդ Թրամփից:
- «Կան տասնամյակներ, երբ ոչինչ չի պատահում, եւ կան շաբաթներ, երբ տասնամյակներ են պատահում», - այս խոսքերը վերագրում են Լենինին... Սա վերաբերում է այսօրվա Եվրոպայի՞ն:
- Այո, վերջին շաբաթներին Միացյալ Նահանգները Եվրոպայի վրա իսկական բառային փոթորիկ են անում: Բայց դա դեռեւս ընդամենը սադրանք է, thrash talk: Հիմնականը դեռ առջեւում է: Վաշինգտոնը դուրս է գալիս լճացումից [խմբ.՝ հղում բրեժնեւյան լճացմանը]: Նրանք դեռ պետք է անցնեն «վերակառուցման», «հրապարակայնության» եւ «նոր մտածողության» միջով: Խորհրդային վերակառուցումը հանգեցրեց Արեւելյան բլոկի փլուզմանը: Կհանգեցնի՞ արդյոք ամերիկյան վերակառուցումը ՆԱՏՕ-ի եւ Եվրոպական Միության փլուզմանը: Հարցը բաց է: Դուք պետք է որոշեք:
- Էր-Ռիյադում փետրվարի 18-ին բանակցությունները բավականին լավ սկսվեցին ռուսների համար: Ո՞ր ելքը հաղթանակ կլինի Մոսկվայի համար:
- Ուկրաինայի ռազմական կամ ռազմա-դիվանագիտական ջախջախումը: Այս արհեստական կվազիպետության բաժանումը բնական մասերի: Ընթացքում կարող են լինել մանեւրներ, դանդաղեցումներ կամ դադարներ: Բայց այս նպատակը կիրականացվի:
- Փոխվել են արդյո՞ք Ռուսաստանի նպատակները Ուկրաինայում 2022թ. փետրվարի 24-ից հետո:
- Ռազմավարական նպատակները չեն փոխվել, մարտավարականները հարմարեցվել են ռազմավարության իրականացման ընթացքում:
- Դուք ասել եք. «Ռուսաստանի համար մշտական ընդլայնումը պարզապես գաղափարներից մեկը չէ, այն մեր պատմական գոյության գոյաբանական պայման է»: Որո՞նք են Ռուսաստանի սահմանները:
- Ես կառուցել եմ պաշտոնական գաղափարախոսությունը «ռուսական աշխարհի» հայեցակարգի հիման վրա, որն արդեն գոյություն ուներ փիլիսոփայական շրջանակներում: Ռուսական աշխարհը սահմաններ չունի: Ռուսական աշխարհն ամենուր է, որտեղ կա ռուսական ազդեցություն՝ այս կամ այն ձեւով. մշակութային, տեղեկատվական, ռազմական, տնտեսական, գաղափարական կամ մարդասիրական... Այսինքն՝ ամենուր է: Մեր ազդեցության կարեւորությունը խիստ տարբերվում է՝ կախված տարածաշրջանից, բայց այն երբեք զրոյական չէ: Մենք կընդլայնվենք բոլոր ուղղություններով՝ այնքան հեռու, որքան Աստված կամենա եւ որքան մեր ուժերը բավարարեն: Կարեւոր է չտարվել եւ չափազանց մեծ պատառի ձեռք չգցել:
- Այս մեկնաբանությունը քիչ տեղ է թողնում ժողովուրդների ընտրության համար: Իսկ եթե նրանք չե՞ն ցանկանում «ռուսական աշխարհի» մասը լինել: Կարելի՞ է ուժով ներգրավել ժողովուրդներին: Եվ ամենակարեւորը՝ ի՞նչ նպատակով:
- Ես իմ նախորդ պատասխանում չեմ տեսնում ժողովուրդների ընտրության իրավունքի ժխտման նշույլ անգամ: Հենց Եվրոպան է անտեսել ուկրաինական ժողովրդի սուբյեկտայնությունը՝ Կիեւում երկու պետական հեղաշրջումների աջակցելով: 2014 թվականին, օրինակ, ուկրաինացիների ավելի քան կեսն ամեն օր խոսում էր ռուսերեն՝ ինչպես աշխատավայրում, այնպես էլ ընտանիքում: Նրանցից կեսից պակասն էր աջակցում Եվրոպական Միության ինտեգրմանը, եւ ավելի քիչ էին ՆԱՏՕ-ին անդամակցել ցանկացողները:
Լուսանկարը` REUTERS
Ուկրաինական ժողովրդի կամքին հակառակ կամ, առնվազն, նրա մեծամասնության կամքին հակառակ, Արեւմուտքը փորձում է ուժով ենթարկել Ուկրաինան, անհասկանալի է, թե ինչու: Ֆրանսիական զենքն օգտագործվում է իմ երկրի դեմ՝ աջակցելով մարիոնետային կիեւյան ռեժիմին, որը հենվում է ոչ թե ուկրաինական ժողովրդի մեծամասնության, այլ նրա հակառուսական եւ արեւմտամետ փոքրամասնության վրա: Սա Ուկրաինան ուժով գաղութացնելու արեւմտյան փորձերի շարունակությունն է:
- Արդյո՞ք Ուկրաինայի վերադարձը Ռուսաստանի ազդեցության ոլորտ եղել է ռուսական արտաքին քաղաքականության գիտակցված նպատակը Խորհրդային Միության փլուզումից ի վեր: Այլ կերպ ասած, Ուկրաինայի բռնակցումը նպատակ է, որին Մոսկվան հետեւո՞ւմ է տարբեր եղանակներով 1991 թվականից ի վեր:
- Սա Մոսկվայի, բայց նաեւ Կիեւի նպատակն է: Տարբեր եղանակներով, տարբեր ժամանակահատվածներում, ավելի կամ պակաս հաջողությամբ... Ռուսաստանում, ինչպես նաեւ Ուկրաինայում, ԽՍՀՄ փլուզումից ի վեր միշտ շատ մարդիկ են մտորել մեր երկրների մերձեցման կամ միավորման մասին: Եվ այսօր նրանք կան ճակատի երկու կողմերում էլ: Դա բնական է, մենք մեկ արյան ժողովուրդներ ենք:
Խաղաղ համագործակցությանը խանգարել են Արեւմուտքի աջակցությամբ իրականացված երկու պետական հեղաշրջումները Ուկրաինայում՝ 2005 եւ 2014 թվականներին: Երկու դեպքում էլ ուկրաինացիները ապօրինի կերպով ենթարկվել են ագրեսիվ փոքրամասնության կամքին, որի շարժիչ ուժերը քաղաքականացված ազգագրության առասպելներն ու եվրոպական ինտեգրման պատրանքներն էին: Այս փոքրամասնությունը Ուկրաինան ներքաշեց պատերազմի մեջ:
- Չե՞ք կարծում, որ Ռուսաստանի պատերազմը, ընդհակառակը, ձեւավորել է ուկրաինական ազգը եւ դրա «հակառուսական» ինքնությունը, այդ թվում՝ ռուսախոս ուկրաինացիների շրջանում: Այլ կերպ ասած, արդյո՞ք Ռուսաստանը չի ստեղծել այն, ինչի գոյությունը ժխտում էր:
- Ուկրաինան արհեստական քաղաքական կազմավորում է, որի մեջ ուժով մտցվել են առնվազն երեք շատ տարբեր տարածաշրջաններ. ռուսական Հարավը եւ Արեւելքը, ռուսական-ոչ ռուսական (sic) Կենտրոնը եւ հակառուսական Արեւմուտքը: Նրանք չէին կարող ընդհանուր լեզու գտնել եւ երբեք չեն գտել: Պատերազմը Ուկրաինայում թույլ կտա անջատել ռուսականը հակառուսականից կամ, վերաձեւակերպելով Ավետարանը, ոչխարներին այծերից: Հակառուսականը դրանից չի մեծանա: Բայց այն կսահմանափակվի իր պատմական տարածքով եւ կդադարի տարածվել ռուսական հողում:
Լուսանկարը` REUTERS
Հնարավոր է, մի օր Ուկրաինան կդառնա իսկական պետություն, բայց միայն իր բնական սահմաններում:
- Եվրոպացիներին չեն հրավիրում քննարկումների, որոնք, այնուամենայնիվ, առաջին հերթին իրենց են վերաբերում: Ի՞նչ եք կարծում այդ մասին:
- «Չեն հրավիրել»-ը ոչինչ չի նշանակում: Ամերիկացիներին նույնպես ոչ ոք չի հրավիրել: Նրանք իրենք «հրավիրել են իրենց», նախաձեռնություն են ցուցաբերել: Ռուսաստանը տարիներ շարունակ կրկնել է, որ պատրաստ է քննարկման: Եվրոպան կարող էր ցանկացած պահի պատասխանել եւ երկխոսություն սկսել: Նա չի արել դա: Ուրիշներն արել են: Այնուամենայնիվ, բոլորը գիտեն, որ հակամարտության կայուն կարգավորումն անհնար է առանց ԵՄ-ի մասնակցության: Ուկրաինայի հավասարակշռված բաժանումը պետք է ներառի Բրյուսելի բաժինը:
- Կարծես բարձր կարծիք չունեք Եվրոպական Միության մասին: Ձեր կարծիքով, ի՞նչ ձեւ պետք է ունենա քաղաքական Եվրոպան:
- ԵՄ-ն հիմնադրվել է 1992 թվականին, անմիջապես ԽՍՀՄ փլուզումից հետո: Ձեր Միությունը կառուցվել է մերի ավերակների վրա: Դա մի փոքր գլխապտույտ առաջացրեց ձեր քաղաքական գործիչների մոտ: ԵՄ-ն սկսեց անզուսպ, եւ ես նույնիսկ կասեի՝ անզգույշ կերպով ընդլայնվել: Նա ավելորդ կիլոգրամներ է հավաքել: Նա նախապատվությունը տվել է քանակին՝ որակի փոխարեն: Այս համատեքստում մենք տեսանք եվրոպական քաղաքական գործիչների սերունդների ի հայտ գալը, որոնց մասնագիտացումը կիսամիջոցներն են:
Այժմ Եվրոպան պետք է որոշի՝ պետություն է այն, թե ոչ: Անդամ երկրները պատվիրակել են իրենց ինքնիշխանությունը ԵՄ-ին, բայց ոչ ամբողջությամբ՝ կրկին կիսամիջոց: Արդյունքում ո՛չ ԵՄ-ն, ո՛չ էլ նրա անդամներն ամբողջովին ինքնիշխան չեն: Անհրաժեշտ է դուրս գալ այս անկայուն միջանկյալ վիճակից՝ կա՛մ վերադառնալով զուտ տնտեսական համայնքի նախկին վիճակին, կա՛մ վճռական քայլ անելով դեպի ինքնիշխան դաշնություն: Թե մեկի, թե մյուսի համար կպահանջվի կամք եւ հին բարի ավտորիտարիզմի առատ չափաբաժին:
- «Մեր հաղթանակը [Ուկրաինայում] կփոխի մեզ եւ Արեւմուտքը: Դա նոր քայլ կլինի դեպի Մեծ Հյուսիսի ինտեգրացում», - գրել եք դուք 2023թ. սեպտեմբերին: Մինչեւ հիմա հավատո՞ւմ եք այդ «գլոբալ Հյուսիսին», որը ինտեգրում է Ռուսաստանը, Եվրոպան եւ Միացյալ Նահանգները:
- Ապագայում Արեւմուտքը կդառնա ավելի ավտորիտար, իսկ Ռուսաստանը՝ պակաս ավտորիտար: Ազատության եւ կարգապահության համամասնությունները մեր քաղաքական համակարգերում կմերձենան: Հնարավոր է՝ դա տեղի չունենա վաղը, լինի հակամարտությունների եւ ողբերգությունների գնով, բայց անկասկած, ԱՄՆ-ը, Եվրոպան եւ Ռուսաստանը փոխըմբռնման եւ համագործակցության բարձր աստիճանի կհասնեն: Դա մեծ հյուսիսային քաղաքակրթության՝ որին պատկանում են ռուսական, եվրոպական եւ ամերիկյան մշակույթները, գոյատեւման հարց է՝ Հարավի կողմից գրեթե անտանելի ժողովրդագրական ճնշման պայմաններում:
- Ինչո՞ւ եւ ինչպե՞ս Ռուսաստանը կդառնա պակաս ավտորիտար: Մինչ այժմ համակարգը միայն զարգացել է դեպի ավելի մեծ ավտորիտարիզմ...
- Առաջին նպատակը՝ Ռուսաստանի ներքաղաքական իրավիճակի կայունացումը, ձեռք է բերվել 2000-ականներին: Այսօր մենք գտնվում ենք երկրի միջազգային դիրքի կայունացման փուլում: Երբ այս նպատակը նույնպես իրականացվի, մենք կտեսնենք համակարգի աստիճանական մեղմացման առաջին նշանները:
- Կարո՞ղ է Դոնալդ Թրամփի ընտրությունը եւ Եվրոպայում ազգայնական կուսակցությունների ուժեղացումը նշանակել Ռուսաստանի այսպես կոչված «աշխարհաքաղաքական մենակության» ավարտը:
- Աշխարհաքաղաքական մենակությունը հաստատուն է մեր ազգի կողմից իր ինքնըմբռնման մեջ: Պարզ ասած, դա այն գաղափարն է, որ կարելի է հույս դնել միայն սեփական ուժերի վրա եւ, հետեւաբար, անհրաժեշտ է զինվել համբերությամբ, հացով եւ զենքով: Թրամփի իշխանության գալը ոչինչ չի փոխում այդ հարցում: Խոսքը ոչ թե ժամանակակից միջազգային հարաբերությունների, այլ մեր ազգային գիտակցության եւ ենթագիտակցության մասին է:
- Ի՞նչ դեր կխաղա Չինաստանը եւ ռուս-չինական դաշինքը «գլոբալ Հյուսիսի» ծրագրում:
- Չինաստանի աշխարհաքաղաքական դոկտրինի հիմքում ընկած է տարբեր քաղաքակրթությունների բազմազանությունը, համակեցությունը եւ համագործակցությունը: Սա շատ լավ մտածված եւ շատ գրավիչ համաշխարհային կարգի մոդել է: Մեծ չինական քաղաքակրթությունը կհամակեցվի եւ կհամագործակցի մեծ հյուսիսային քաղաքակրթության հետ: Չինաստանի եւ Ռուսաստանի միջեւ դաշինքը համապատասխանում է այս միջքաղաքակրթական համագործակցության շրջանակներին:
- Դուք հորինել եք «պուտինիզմը»: Թրամփը հարմարեցրե՞լ է այն Միացյալ Նահանգներին:
- Երբ Թրամփն առաջին անգամ ընտրվեց, շատ լուրջ ամերիկյան ԶԼՄ-ներ հոդվածներ հրապարակեցին, պնդելով, որ նրա թիմերն օգտագործել են իմ քարոզչության մեթոդները եւ իմ քաղաքական գաղափարներից մի քանիսը: Ես չգիտեմ՝ դա ճշմարտություն է, կիսաճշմարտություն, թե հետճշմարտություն: Միացյալ Նահանգների նախագահն այն ժամանակ հրապարակավ հայտարարում էր, ես մեջբերում եմ. «Ապագան պատկանում է ոչ թե գլոբալիստներին, այլ հայրենասերներին», «Ազատ աշխարհը պետք է ընդունի իր ազգային արմատները, որոնք անփոխարինելի են», «Եթե ցանկանում եք ժողովրդավարություն, կառչեք ձեր ինքնիշխանությունից»: Սրանք, ըստ էության, ինքնիշխան ժողովրդավարության սկզբունքներն են, որոնք ես ձեւակերպել եմ 2000-ականների սկզբին, եւ որոնք դարձել են պուտինիզմի հայեցակարգային հիմքը: Համընկնությո՞ւն: Ո՞վ գիտե: Ամեն դեպքում, ակնհայտ է, որ գաղափարապես Թրամփն ավելի մոտ է Պուտինին, քան Մակրոնին:
- Արդյո՞ք դուք Հունգարիայի վարչապետ Վիկտոր Օրբանի պես կարծում եք, որ լիբերալ ժողովրդավարությունն հնացել է:
- Ես հարգում եմ բոլոր ժողովուրդների մշակութային առանձնահատկությունները, նույնիսկ երբ դրանք ինձ անհեթեթ են թվում: Եթե լիբերալ ժողովրդավարությունը երկրի կամ երկրների խմբի քաղաքական մշակույթի առանձնահատկությունն է, դա նրանց բացարձակ իրավունքն է։ Նույն կերպ, եթե լիբերալ ժողովրդավարությունը չի համապատասխանում Ռուսաստանին, դա մեր իրավունքն է։ Լիբերալիզմը եւ լիբերալ ժողովրդավարությունը հնացած չեն։ Այն, ինչ նրանց հետ տեղի է ունենում հիմա, պարզապես ճգնաժամ է, նրանք չեն մահանում։ Մյուս կողմից, այն գաղափարը, որ դրանք համընդհանուր են եւ իրենց բնույթով գերազանցում են մյուս համակարգերին, մահացել է։
- Կարո՞ղ են Թրամփի ղեկավարած Միացյալ Նահանգները Ռուսաստանի դաշնակիցը դառնալ:
- Թրամփը չի թողնում այնպիսի մարդու տպավորություն, որ ուզում է դաշնակիցներ ձեռք բերել:
- Արդյո՞ք խոցելի չէ «միապետական արքետիպով ժողովրդավարության» համակարգը, որը դուք ստեղծել եք, քանի որ այն կախված է մեկ մարդուց։
- Կատարյալ քաղաքական համակարգ գոյություն չունի, ցանկացած մոդել ունի խոցելիություններ։ Մեր մոդելը, ինչպես բոլոր մյուսները, ունի իր սեփական ռիսկերը եւ ինքնաոչնչացման կոդերը։ Դա պարզապես մեր երկրի համար ամենաարդյունավետ մոդելն է։ Ես տասը տարի եմ ծախսել դրա ստեղծման վրա, եւ տեսեք. այն աշխատում է։ Մեզ ցար է հարկավոր։ Առանց ցարի ժամանակաշրջանները մեզ համար միշտ ավարտվել աղետով։
Բազմաբեւեռությունը լավ է արտաքին քաղաքականության, բայց ոչ ներքին քաղաքականության մեջ։
- Ինչո՞ւ են առանց ցարի ժամանակաշրջանները, ձեր կարծիքով, միշտ ավարտվում աղետով Ռուսաստանի համար։ Ինչո՞ւ այն չի կարող առանց նրա գոյատեւել։
- Ես կարող էի հարյուր հազարավոր տարբեր պատասխաններ տալ այս հարցին, բայց կտամ ամենակարճը՝ չգիտեմ։
- Արդյո՞ք այսօրվա Ռուսաստանը այնպիսին է, ինչպիսին դուք այն պատկերացնում էիք 1999 թվականին։
- Այո, 99.9%-ով։
- Քաղաքական ավտորիտարիզմին ռուսական համակարգը ավելացրել է պահպանողական, նույնիսկ ռեակցիոն չափում՝ եկեղեցու դերը, ոչ ավանդական սեռական կողմնորոշումների մասին օրենքները... Արդյո՞ք պահպանողականությունը ձեզ համար գործիք է ռուսական քաղաքական մարմնի մոբիլիզացիայի համար։
- 1999 թվականից մեր քաղաքական համակարգի բոլոր փոխակերպումները միշտ հիմնված են եղել պահպանողական եւ համեմատաբար ավանդապաշտական գաղափարների վրա։ Ես արդեն այն ժամանակ խոսում էի մտավոր մատրիցայի, մեր ազգային գիտակցության արքետիպերի մասին, որոնք անհնար է անտեսել։ Ռուս լիբերալները սխալ գործեցին՝ կարծելով, որ Ռուսաստանը մաքուր թուղթ է, որի վրա կարող էին կառուցել ամեն ինչ։ Նրանք մոռացան, որ Ռուսաստանը գոյություն ունի հազար տարի, որ նրա հիմքերը դրվել են շատ վաղուց, եւ որ դրանք են որոշում ոչ միայն մեր հնարավորությունները։ Նրանք նաեւ թելադրում են այն, ինչ մեզ համար հնարավոր չէ եւ հստակ սահմաններ են գծում ցանկացած ապագա պետական շինարարության համար։
Լուսանկարը` REUTERS
Քաղաքական գործիքներն այնքան կարեւոր չեն, որքան ընդունված է կարծել։ Քաղաքականությունը նախեւառաջ հույզերի, կրքերի ոլորտ է, եւ միայն հետո՝ գործիքների։ Այն միշտ հանգում է իշխանության հարցին, որը մարդկային բնության ամենահին, ամենամութ եւ ամենա ոչ ռացիոնալ կողմն է։ Քաղաքական գործիքներն օգնում են սահել ալիքների վրա, բայց չեն ստեղծում դրանք։
- Ի՞նչ կպատասխանեք ռուս գրող Զամյատինի հարցին. «Ի՞նչն է ավելի լավ՝ երջանկությունն առանց ազատության, թե՞ ազատությունն առանց երջանկության»։
- Այսպես դրված հարցը ինձ ընտրություն չի թողնում։ Ժան-Պոլ Սարտրն ասել է. «Մարդը դատապարտված է ազատ լինելու»։ Դատապարտվա՛ծ է։ Այդ պատճառով ես ընտրում եմ ազատությունը՝ երջանկությամբ կամ առանց դրա։
- Ի՞նչ ազատություն կարող է լինել առանց քաղաքական ազատության։
- Ինձ համար ազատությունը ոչ մի քաղաքական բաղադրիչ չունի։ Ինձ համար ռեժիսորը, որը լիբերալ ժողովրդավարության մեջ չի համարձակվում դեր տալ մեծ դերասանին, որովհետեւ նա «չեղարկվել է» զրպարտչական մատնությունների պատճառով, ստրուկ է։ Ինձ համար սպիտակամորթ մարդը, որը ծնկի է գալիս սեւամորթի առջեւ, որովհետեւ ժամանակին սպիտակամորթը վնաս է հասցրել սեւամորթին, ստրուկ է։ Ինձ համար ձեռնարկության ղեկավարը, որը պատասխանատու պաշտոնի է նշանակում մարդուն ոչ թե որովհետեւ նա լավագույնն է, այլ որովհետեւ նա տրանսգենդեր է, ստրուկ է։ Սակայն բոլոր այս ստրուկները տնօրինում են, առնվազն թղթի վրա, իրենց բոլոր քաղաքական ազատությունները։
- Ինչո՞վ եք զբաղվում Կրեմլից հեռանալուց հետո։
- Ես ապրում եմ իմ անձնական կյանքով, որի մասին երբեք հրապարակայնորեն չեմ խոսում։
- Արդյո՞ք դա նշանակում է, որ ձեր քաղաքական գործունեության ակտիվ փուլն ավարտված է եւ Դուք ստեղծել եք այն ամենը, ինչ ուզում էիք ստեղծել։
- Ինչպես արդեն ասացի, համակարգը, որի ստեղծմանը նպաստել եմ, 99.9%-ով համապատասխանում է իմ պատկերացրածին։ Ես դեռ չգիտեմ, թե ինչպես դիտարկել մնացած 0.1%-ը՝ որպես աննշան շեղում պլանից, թե՞ կարեւոր բացթողում։ Ես կմտածեմ այդ մասին...
Այս հոդվածը թարգմանվել եւ հրապարակվել է «Գալուստ Կիւլպէնկեան» Հիմնարկութեան աջակցությամբ: Հոդվածում արտահայտված մտքերը պարտադիր չէ, որ արտացոլեն «Գալուստ Կիւլպէնկեան» Հիմնարկութեան կամ Մեդիամաքսի տեսակետները:
Կարծիքներ
Հարգելի այցելուներ, այստեղ դուք կարող եք տեղադրել ձեր կարծիքը տվյալ նյութի վերաբերյալ` օգտագործելուվ Facebook-ի ձեր account-ը: Խնդրում ենք լինել կոռեկտ եւ հետեւել մեր պարզ կանոներին. արգելվում է տեղադրել թեմային չվերաբերող մեկնաբանություններ, գովազդային նյութեր, վիրավորանքներ եւ հայհոյանքներ: Խմբագրությունն իրավունք է վերապահում ջնջել մեկնաբանությունները` նշված կանոնները խախտելու դեպքում: