Awesome Nature Armenia. ստեղծագործ գաղափարներ՝ հանուն բնության - Mediamax.am

Հոկտեմբեր 22, 2025
exclusive
3311 դիտում

Awesome Nature Armenia. ստեղծագործ գաղափարներ՝ հանուն բնության


Գայանե Ղարագյոզյանը, Արսեն Գասպարյանը եւ Տաթեւ Վարդանյանը
Գայանե Ղարագյոզյանը, Արսեն Գասպարյանը եւ Տաթեւ Վարդանյանը
Արսեն Գասպարյանը
Արսեն Գասպարյանը

Լուսանկարը` Մեդիամաքս

Տաթեւ Վարդանյանը
Տաթեւ Վարդանյանը

Լուսանկարը` Մեդիամաքս

Գայանե Ղարագյոզյանը
Գայանե Ղարագյոզյանը

Լուսանկարը` Մեդիամաքս

Լուսանկարը` Awesome Nature Armenia

Լուսանկարը` Awesome Nature Armenia

Լուսանկարը` Awesome Nature Armenia

Գայանե Ղարագյոզյանը, Արսեն Գասպարյանը եւ Տաթեւ Վարդանյանը
Գայանե Ղարագյոզյանը, Արսեն Գասպարյանը եւ Տաթեւ Վարդանյանը

Լուսանկարը` Մեդիամաքս


Փոքր քայլերով հնարավոր է հասնել մեծ փոփոխությունների: Այս գաղափարն է կրում միջազգային Awesome Foundation-ը, որն աշխարհի տարբեր երկրներում ձեւավորել է բարեգործ-կամավորների ցանցեր՝ տրամադրելով առցանց հարթակ «օսմ» գաղափարներին աջակցելու համար:

 

Հայաստանում մի խումբ անհատներ բացել են այդ հիմնադրամի բնապահպանական ուղղվածությամբ մասնաճյուղը՝ Awesome Nature Armenia-ն եւ աջակցում են համայնքներում շրջակա միջավայրի պահպանությանն ուղղված ծրագրերին:

 

Նախաձեռնության համակարգողների հետ Մեդիամաքսը զրուցել է դրամաշնորհների տրամադրման կարգի եւ արդեն իրականացվող ծրագրերի մասին:

 

Կամավոր-բնասերների համայնք

 

Արսեն Գասպարյան, բնապահպան. Ընկերներով քննարկում էինք, որ հիմնականում մարզերում բնապահպանական գաղափարների իրականացմանն աջակցելուն ուղղված քայլեր է պետք ձեռնարկել: Քանի որ արդեն կային Awesome Yerevan-ը եւ Awesome Foundation Artsakh-ը, եւ այս ձեւաչափն արդեն հայտնի էր, որոշեցինք ստեղծել Awesome Nature Armenia-ն՝ մարզերում բնապահպանական փոքր ծրագրերին դրամաշնորհներ տրամադրելու նպատակով:

Արսեն Գասպարյանը Արսեն Գասպարյանը

Լուսանկարը` Մեդիամաքս

Ընդհանուր առմամբ բնապահպանական ծրագրերը մեծածավալ են, անհատի մակարդակով շատ բարդ է իրականացնել: Awesome Nature Armenia-ն առանձնանում է նրանով, որ ցանկացած անհատ շատ պարզ մեխանիզմով կարող է ներկայացնել կարճ ծրագիր՝ դրա իրականացման համար ստանալով փոքր դրամաշնորհ՝ 300-500 հազար դրամի չափով:

 

Ֆինանսական միջոցները գեներացվում են մեր նվիրատուների՝ ծրագրին միացած շուրջ 60 անհատների շնորհիվ, որոնք էլ ընտրում են հաղթող ծրագրերը: Ամբողջ աշխատանքը, որը կատարում ենք մենք, կամավորական սկզբունքով է, չենք ստանում որեւէ ֆինանսավորում, դրամաշնորհներ:

 

Հաղթող նախագծերի համար հաշվետվողականությունը եւս շատ պարզ է, բարդ թղթաբանություն չկա: Մեր հաշվետվությունն ընդամենը երեք րոպեանոց հոլովակ է, որը պետք է ներկայացնի կատարված աշխատանքը:

Տաթեւ Վարդանյանը Տաթեւ Վարդանյանը

Լուսանկարը` Մեդիամաքս

Տաթեւ Վարդանյան, Յակոբեան բնապահպանական կենտրոնի աշխատակից. Նախաձեռնությանը միացած 60-ից ավելի բնասերները շատ տարբեր ոլորտներից են, ձեւավորել ենք միջդիսցիպլինար համայնք: Նրանք, ընդգրկվելով հոգաբարձուների կազմում, ստանձնում են պարտավորություններ՝ բացի ամսական հանգանակություններ կատարելուց, նաեւ ակտիվ մասնակցություն ունենալով հաղթող նախագծի ընտրության հարցում: Մշտապես ուրախ ենք քննարկել մեր կազմում նոր անդամների ներգրավումը:

 

Ի՞նչ է անհրաժեշտ դիմելու համար

 

Գայանե Ղարագյոզյան, բնասեր. Մեզ համար առաջնային է, որ ներկայացվող ծրագրերը լինեն նորարարական, ունենան համայնքային ազդեցություն եւ իրականացվեն մարզերում: Երբ ասում ենք նորարարություն, դա չի նշանակում, որ ծրագիրը պարտադիր պետք է գյուտ ներառի: Այն պարզապես պետք է պարունակի բնապահպանական խնդրի այնպիսի լուծում, որը նախկինում համայնքում չի կիրառվել, բայց դրանով կարելի է փոփոխության հասնել: Մասնակիցները պետք է ձգտեն ստեղծագործ լինել:

Գայանե Ղարագյոզյանը Գայանե Ղարագյոզյանը

Լուսանկարը` Մեդիամաքս

Արսեն. Ամեն ամիս հայտարարում ենք դրամաշնորհի մրցույթ: Հայտատուները պետք է այցելեն հարթակ, լրացնեն հայտը՝ համապատասխան առաջադրված չափորոշիչներին: Դրանից հետո մենք դիտարկում ենք հայտերը, որոնցից քվեարկության փուլ անցնում են միայն այն գաղափարները, որոնք համապատասխանում են չափորոշիչներին, այսինքն՝

 

- ունեն բնապահպանական ուղղվածություն,

- ունեն նորարարական բնույթ,

- իրականացվելու են ՀՀ մարզերից մեկում՝ բացառելով Երեւանը,

- հայտը ներկայացնում է մարզաբնակ անձ, կարող է աշխատանքներում ընդգրկել երեւանաբնակ թիմակցի,

- ծախսերը թվային ձեւաչափով եւ կոնկրետ հաշվարկներով ներկայացված են եւ իրատեսական են,

- հնարավոր է իրականացնել առավելագույնը 3 ամսվա ընթացքում,

- արդյունքը կիրարկվող է եւ ունի շարունակական բնույթ,

- հայտում բոլոր բաժինները լրացված են պատշաճ եւ պահանջներին համապատասխան,

- ծրագիրն իրականացվում է կամավորական սկզբունքով:

Լուսանկարը` Awesome Nature Armenia

Հոգաբարձուները տեսնում են քվեարկության փուլ անցած հայտերը եւ ընտրում իրենց առավել դուր եկածը: Առավելագույն ձայն հավաքած 3-4 նախագծերը անցնում են հաջորդ փուլ, որի ընթացքում օնլայն ձեւաչափով պետք է հոգաբարձուներին պրեզենտացիայով ներկայացնեն իրենց գաղափարը: Այս միջոցառման արդյունքներով էլ ընտրվում է հաղթող նախագիծն ու ստանում դրամաշնորհ:

 

Հաղթող նախագծեր

 

Գայանե. Ընթացակարգն այնպիսին է, որ ամեն ամսվա դրամաշնորհի հաղթողն ընտրվում է հաջորդ ամսվա ավարտին:

 

Մեկնարկը փետրվարին էր: Մեր առաջին դրամաշնորհը բավականին մեծ արձագանք ստացավ՝ 50-ից ավելի հայտեր: Այժմ արդեն ունենք 2 հաղթող նախագիծ, ծրագրի երրորդ դրամաշնորհն էլ ընթացքում է:

 

Առաջին ամիսներին հայտատուներն առավել ակտիվ էին, հետո պասիվություն նկատվեց՝ հավանաբար երկրում տիրող իրադարձություններով պայմանավորված: Հույս ունենք, որ հուլիսից ակտիվությունը կվերականգնվի:

 

Արսեն. Առաջինը հաղթողը Դավիթ Ամիրյանն է, որ ներկայացրել էր «Իջեւանի դենդրոպարկի թվայնացում» նախագիծը: Նպատակն է հավաքագրել բոլոր ծառաթփատեսակները եւ ստեղծել տվյալների բազա: Ամեն ծառ կունենա իր հերթական համարը եւ անձնագիրը, որտեղ կնշվեն ծառատեսակի տրամագիծը, բարձրությունը, բնի վազքը, արտադրողունակությունը եւ այլ անտառագիտական տվյալներ։ Այս նախաձեռնությունն արդեն մոտենում է ավարտին:

Լուսանկարը` Awesome Nature Armenia

Տաթեւ. Հաջորդ հաղթողը դպրոցական Իլյա Լալազարյանն է, որ սովորում է «Այբ» դպրոցում: Նա Արմավիրի մարզից է եւ որոշել է իր համայնքում իրականացնել RenéMask ծրագիրը: Այն գիտահեն նորարարական լուծում է, որն առաջարկում է վերամշակել համավարակի հետեւանքով լայնածավալ օգտագործվող եւ շրջակա միջավայր թափվող բժշկական դիմակները՝ դրանցից ստանալով կենսավառելիք:

 

Հոգաբարձուները միանշանակ ողջունեցին այս ծրագիրը, քանի որ բացի գաղափարի նորարարական լինելուց, պատանին նաեւ կարողացավ հրաշալի պրեզենտացիայով ներկայանալ:

 

Իլյան պատրաստվում է Արմավիրի մարզում հավաքել օգտագործված բժշկական դիմակները եւ ենթարկել ուլտրաձայնային ախտահանման, այնուհետեւ համապատասխան հաստոցի միջոցով մանրացնել դրանք: Մանրացված դիմակը ենթարկվելու է պիրոլիզի, հետո՝ թորման։ Գործընթացն ավարտվելու է ստացված կենսավառելիքի հավաքմամբ։

 

Արսեն. Քանի որ ապրիլ ամսին հաղթող չէինք ունեցել, որովհետեւ ներկայացված գաղափարներից եւ ոչ մեկը հավանության չէր արժանացել հոգաբարձուների կողմից,  մայիս ամսին կարողացանք միանգամից 3 ծրագիր ընտրել, որոնցից 1-ը կֆինանսավորվի ամբողջությամբ, իսկ մյուսները՝ մասնակի:

 

Հաղթող ծրագիրը կոչվում է «Բնության բալասան / Nature's balm», որի հեղինակը Հնազանդ Մանուկյանն է: Նա իր համայնքում ստեղծելու է խաղահրապարակ՝ օգտագործելով այնպիսի իրեր, որոնք այլ պարագայում պետք է աղբարկղը նետվեին. անվադողեր, պլաստիկե շշեր, հին հագուստ, սկավառակներ, արկղեր, դույլեր եւ այլն: Ծրագիրը նպատակ ունի ինչպես նվազեցնելու աղբի քանակությունը, այնպես էլ կրթելու՝ ցույց տալով իրեր վերաօգտագործման հնարավորությունները:

 

Մասնակի ֆինանսավորում է ստացել «Բույն արագիլների համար» նախագիծը, որն իրականացվելու է Արարատի մարզի Արմաշ համայնքում: Գաղափարի հեղինակ Տիգրան Մաթեւոսյանի ներկայացմամբ՝ համայնքն առանձնանում է արագիլների բազմաքանակ լինելով, սակայն մարդիկ հաճախ խոչընդոտում են արագիլներին բույներ հյուսել: Խնդրի լուծման համար նա առաջարկում է հատուկ պահպանվող տարածքում տեղադրել մետաղական կոնստրուկցիաներով սյուներ, որոնց վրա էլ արագիլները կկարողանան բույն հյուսել: Ծրագրի մասնակի ֆինանսավորման պարագայում՝ հեղինակը կկարողանա փորձնական մի քանի սյուն տեղադրել, իսկ դրա հաջող ընթացքի դեպքում՝ ֆինանսավորումը հնարավոր է ավելացնել:

Լուսանկարը` Awesome Nature Armenia

Երրորդն էլ «Տաք դպրոց» ծրագիրն է, որը Գեղարքունիքի մարզում պատրաստվում են իրականացնել երկու ուսուցչուհիներ: Նրանք հեռավար դասավանդում են Կալավան եւ Անտառամեջ գյուղերի դպրոցներում, որոնք ձմռանը տաքացվում են փայտ վառելու միջոցով: Նախագծի գաղափարն է ստեղծել այլընտրանքային վառելիքի՝ բրիկետների փոքր արտադրություն՝ միաժամանակ նպաստելով այս համայնքներում անտառահատումների նվազեցմանը։

 

Հայտերի որակը

 

Արսեն. Առաջին հայտարարությունից հետո թեեւ դիմողները շատ էին, սակայն հայտերի որակի հետ կապված խնդիրներ կային: Մարդիկ հաճախ չեն կարդում չափորոշիչները, որպեսզի կարողանան ավելի գրագետ հայտ ներկայացնել: Շատերը չեն պատկերացնում՝ ինչ է նշանակում բնապահպանություն, մտածում են, թե դա միայն աղբահավաք աշխատանքներն ու ծառատունկն է: Բնապահպանական ծրագրի հիմք կարող է դառնալ ցանկացած բան, որը կապված է մարդուն շրջապատող բնական եւ ոչ բնական միջավայրի հետ: Պետք է պարզապես մի փոքր մտածել, փնտրել հետաքրքիր գաղափարներ:

 

Տաթեւ. Ուզում ենք խնդրել բնագիտական առարկաների ուսուցիչներին, որ իրենց աշակերտների հետ որոշակի աշխատանք տանեն այս առումով, օգնեն երեխաներին գեներացնել նոր գաղափարներ, որոնք կարող են լինել նաեւ փորձարարական կամ հետազոտական:

 

Արսեն. Մենք կարեւորում ենք նաեւ հմտությունների, կարողությունների զարգացումը, որի բացերը նկատեցինք ծրագրի ընթացքում: Մարդիկ գաղափարներ գեներացնելու, դրանք մշակելու եւ ներկայացնելու խնդիր ունեն: Դրա համար ստեղծեցինք Awesome Day ձեւաչափը, որը բնապահպանական թեմաներով առցանց դասախոսությունների շարք է:

 

Շատերը դիմում են բիզնես գաղափարներով, սակայն դա ամենեւին էլ մեր հիմնադրամի առաքելությունը չէ: Գաղափարները պետք է ունենան ուղիղ բնապահպանական ազդեցություն: Իհարկե, ողջունելի է, եթե դրանք իրենց առաջնային նշանակությունից զատ, ունենան նաեւ բիզնես բաղադրիչ, որը կապահվի ծրագրերի շարունակակությունը:

Գայանե Ղարագյոզյանը, Արսեն Գասպարյանը եւ Տաթեւ Վարդանյանը Գայանե Ղարագյոզյանը, Արսեն Գասպարյանը եւ Տաթեւ Վարդանյանը

Լուսանկարը` Մեդիամաքս

Մենք նաեւ մեր կապերն ենք օգտագործում աջակցելու այն ծրագրերի իրականացմանը, որոնք չեն համապատասխանում մեր առաջադրած չափորոշիչներին՝ փորձելով ուղղորդել դրանք համապատասխան ուղղվածության հիմնադրամներ:

 

Օրինակ՝ գերմանական NABU ընկերությունն ուներ մի ծրագիր, որն աջակցում էր մարզերում ջրաճահճային էկոհամակարգերի հատվածներում աղբահավաքներ իրականացնելուն: Մենք կապ հաստատեցինք նրանց հետ, որովհետեւ մեր ստացած հայտերի շարքում կային տարբեր աղբահավաք նախաձեռնություններ: Դրանցից մի քանիսն արդեն իրականացվել են NABU-ի աջակցությամբ:

 

Գայանե. Ծրագրի նպատակը միայն գումար տրամադրելն ու նախագծերի կարճաժամկետ իրականացումը չէ, այլ նաեւ հանրության շրջանում բնապահպանական մշակույթի ու վարքի ձեւավորումն է: Կարեւորում ենք այն գաղափարը, որ ամենաչնչին փոփոխությունն էլ կարող է համայնքում մեծ առաջընթացի հանգեցնել, եւ դրա համար միլիոններ ունենալ ամենեւին էլ պարտադիր չէ:

 

Բնության պահպանությունը յուրաքանչյուրիս առաքելությունն է՝ անկախ նրանից, թե որ ոլորտից ենք: Մեր մոլորակն այսօր ամեն առումով վտանգված է հենց մարդու պատճառով՝ մեր անփույթ վերաբերմունքի ու էգոյիզմի:

 

Գայանե Ենոքյան

 

Լուսանկարներն արվել են Lumen Coffee-ում

Կարծիքներ

Հարգելի այցելուներ, այստեղ դուք կարող եք տեղադրել ձեր կարծիքը տվյալ նյութի վերաբերյալ` օգտագործելուվ Facebook-ի ձեր account-ը: Խնդրում ենք լինել կոռեկտ եւ հետեւել մեր պարզ կանոներին. արգելվում է տեղադրել թեմային չվերաբերող մեկնաբանություններ, գովազդային նյութեր, վիրավորանքներ եւ հայհոյանքներ: Խմբագրությունն իրավունք է վերապահում ջնջել մեկնաբանությունները` նշված կանոնները խախտելու դեպքում:




Մեր ընտրանին