Ես հպարտ եմ իմ սաղարթով և ճյուղերով.
Բայց առավել` իմ արմատի վաղեմությամբ:
Պ.Սևակ
Կամա՞, թե՞ ակամա եմ անկախ Հայաստանի տարեկիցը:
Յուրաքանչյուր հայի մեջ կա գեներով փոխանցված մտածական զորեղություն: Դա է պատճառը, որ հայը շրջահայացի ինքնաարժևորված հպարտություն է զգում հենց ա′յդ ազգատեսակին պատկանելու համար: Կենարարության խոսուն զարկերակ դարձած հայի գենը` հայկական դյուցազնական ինքնահաստատող զտարյուն պատվաստը, ողջ հայության տոհմածառի կանաչ սաղարթն է:
Մտաբերենք Վ.Սարոյանի խոսքը. <Մինչև գրելս ու կարդալս փորձեցի իմանալ` ո՞վ եմ ես: Իմացա, որ հայ եմ>:
…Բոլոր հարցականների պատասխանողը Ժամանակն է տալիս:
Ոսկեդարը գնահատվեց հարյուրամյակներ անց…
Քարքարոտ էր Անկախության ճանապարհը: Երկնքում թրատվել էր արևը:
…Եղիցի լույս` և եղավ լույսը:
Հրաբորբ, արևանման, բայց 1988 թվականի հավաքանությամբ միաձույլ Անկախությունը մանկան նման մի պահ երերաց, որովհետև Մեծ Ծնունդի երկունք էր:
Հյուծվեցինք, տրտնջացինք, բայց…չընկրկեցինք: Ազգի սերուցքը ճիշտ ըմբռնեց Նժդեհի եզրակացությունը. <Հիվանդ են այն ժողովուրդները, որ բողոքում են իրենց Հայրենիքից>:
Անկախություն և բանակ. Երկվորյակներ` մեկը մյուսից սպասված, որ ծնվեցին ժամանակի անկանգ թևերից:
Համայնապատկերում 1988-ի դեկտեմբերի 7-ի ցնցումը կար:
Ոչինչ չխանգարեց և կարծես Չարենցը հառնվեց իր բանական երևակայությամբ.
<Ո՛վ, հայ ժողովուրդ, քո միակ փրկությունը քո հավաքական ուժի մեջ է>:
Եվ անկախացող Հայաստանը իր կորացվող մեջքը շտկեց: Կուռ և լեռնային ամրությամբ ապացուցեց մեր հավերժ լինելը:
Հետադարձ հայացք: Բոլորի նման մեր ընտանիքն էլ դիմադրեց ցրտին, իսկ անօգնական ծառերը դարձան տաքանալու աղբյուր: Հայրս կամավորագրվել էր, Արցախում էր: Եղբայրներս ( 9,11-ամյա) տղամարդու հաստատակամությամբ մայրիկիս բացատրել էին, որ ինձ անկողնում պահի, մինչև իրենք վառարանի համար փայը բերեն, իսկ մանրացնելիս նկատել են, որ ես ( դեռ 2 տարեկան) գլխի ռիթմիկ շարժումներով արձագանքում եմ սղոցի շարժաձայնին: Սա պատահակա՞ն էր…
Տարիների հետ թևերս բացվեցին, օրերս լցվեցին արևշատությամբ, որովհետև աշխարհը տեսնելու լուսամուտ բացվեց իմ առջև…
Ես Մարիամն եմ: Հայաստանի ամե˜ն- ամե˜ն ինչը սիրում եմ և համոզված եմ, որ ինքս ինձ մորմոք չեմ պատճառի հոգետանջ կարոտից և երբեք չեմ հեռանա Հայաստանից.
…Ա˜խր ես ինչպե՞ս ապրեմ առանց ինձ…
Ուրեմն` ես Հայաստանն եմ:
…Հիշում եմ Գոհար Գասպարյանի բազմանշանակ խորհուրդը 12-ամյա աղջնակիս, որ զորեղանամ ձայնովս և միանամ պահանջատիրությանը` Եղեռնը ճանաչի աշխարհը: Ստացածս խորհուրդը իրականացնելու մեծ ձգտում ունեմ:
Անկախության տարեգիրն ու տարեկիցը լինելու երանությունս ամբողջական կդառնա, եթե խոսուն մի առիթ օգտագործեմ և Կոմիտասի երգով ներկայանամ: Էությանս շաղախն է Կոմիտասը:
Պատմությանը հայտնի է, որ կենաց-մահու կռվադաշտի թիկունքում հայը եկեղեցի է կառուցել: Երբ վտանգը կանխվել է` վայր է դրել զենքը, վերցրել գրիչ ու բահ:
Ազատաբաղձությունը բացարձակ գաղափար է: Շատ գաղափարներ հենց այդ վսեմ և բարձր տեսակարար կշիռ ունեցող գագաթից են ձևավորվում:
Արծվազորեղ բազկի սլացքից է ծնվել Պատերազմ գումարած Բանակ գումարած Անկախություն.
Քաջարի` հայեր,
Սյունյաց Արծիվներ, Արցախի խիզախ, հպարտ Արծիվներ,
Ձեր արյան գինն է` մեր նոր Գոյության ճիշտ այցեքարտը,
Ինչպես էլ փորձենք խնկարկել, հիշել Ձեզ` անմահներիդ,
Միակ ճիշտ ձևը` վահան դառնալն է…
…Արդեն մշտական բնակություն հաստատած եկվոր դրկիցները հային որպես թանգարանային նմուշ պահելու ազգային ծրագիր ունեն, իսկ մենք ազգովի` Սփյուռք, Հայաստան, Արցախ միասնանալու ցպահանջ հրատապություն:
Եվ ասել Հայաստանը ես եմ` արդեն իսկ հպարտ պատասխանատվություն է:
Ես ամենքից մեկն եմ, որին Հայաստանանպաստ առիթը, գործոնը հոգու և սրտի բերկրանք է պատճառում: Ականջալուր եմ զգոնության մղող հայդուկապետի` Անդրանիկի պատվիրանին ( <Գլուխդ բարձին դնելուց առաջ…>):
Այսօրվա տիտղոսակիր հայ շախմատիստների հաղթարշավը աշխարհին մեր մտածական ճկունությունը վերստին ապացուցելու մեծանշանակ փաստ է, իսկ <Արի տունը> հայերին համահավաք դարձնելու թթխմոր:
Առաջընթացը ակնհայտ է, բայց և ճանապարհ ունենք, իսկ Անկախության լույսը լայն ուղի կբացի: Երրորդ հազարամյակը մերը դառնալու Սպարապետի մարգարեկան ցանկությունը կիրականանա, եթե միասնական լինելը բոլորիս նպատակը լինի:
Փաստորեն ես և Անկախությունը հայտնվել ենք երկու հազարամյակների սահմանագլխին:
Կամա՞, թե՞ ակամա եմ անկախ Հայաստանի տարեկիցը: