Վենետիկի 14-րդ միջազգային ճարտարապետական բիենալեի շրջանակներում, հոկտեմբերի 21-22-ը Հայաստանի ազգային տաղավարը բիենալեի գլխավոր ցուցահանդեսային տարածքում՝ Արսենալեյում, կազմակերպել էր «Տեղային արդիություններ» (Local Modernities) խորագրով միջազգային գիտաժողով:

Բիենալեում հայկական տաղավարի համադրող, արվեստի քննադատ Ռուբեն Արեւշատյանը, ով վերջերս է վերադարձել Վենետիկից, Մեդիամաքս-ի հետ զրույցում պատմել է, որ հայկական տաղավարի կազմակերպած գիտաժողովը նվիրված էր Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո ԽՍՀՄ նախկին հանրապետություններում դրսեւորված ուշ արդի ճարտարապետության արտահայտություններին:

Հայաստանի Ազգային Տաղավարի համադրողներ Ռուբեն Արևշատյանը և Գեորգ Շյոելհամերը

Լուսանկարը՝ Ռ.Արեւշատյանի արխիվից

«Բացի բուն ցուցահանդեսային հատվածից, բիենալեի կազմակերպիչ, հոլանդացի հայտնի ճարտարապետ Ռեմ Կուլհասն առաջարկել էր ազգային տաղավարներին ներկայացնել թեմաներ գիտաժողովների համար: Ոչ բոլոր տաղավարներին հաջողվեց նպատակահարմար թեմաներ ներկայացնել գիտաժողով անցկացնելու համար: Հայաստանի ազգային տաղավարի համադրողների՝ իմ եւ Գեորգ Շյոելհամերի (Ավստրիա) առաջակած թեման հավանության արժանացավ, եւ, ի տարբերություն այլ տաղավարների գիտաժողովների, որոնք մեկ օր էին տեւում, Հայաստանի ազգային տաղավարի կազմակերպած գիտաժողովն երկու օր տեւեց»,- ասել է Ռուբեն Արեւշատյանը:

Գիտաժողովին մասնակցելու նպատակով հայկական տաղավարը հրավիրել էր ճարտարապետության հայտնի տեսաբան, Կոլումբիայի համալսարանի պրոֆեսոր  Յեհուդա Սաֆրանին, ճարտարապետներ Ֆելիքս Նովիկովին, ճարտարապետության պատմաբան, մշակութային բազմաթիվ աշխատությունների հեղինակ Վլադիմիր Պապերնիին եւ այլ անվանի մասնագետների:

Վլադիմիր Պապերնիի զեկույցը

Լուսանկարը՝ Ռ.Արեւշատյանի արխիվից

«Գիտաժողովի ընթացքում քննարկվեցին թեմաներ, որոնք, առնչվելով պատմությանը, ասելիք ունեն նաեւ ներկա ճարտարապետական զարգացումների վերաբերյալ: Սա եւս մեկ անգամ փաստում է, որ ճարտարապետությունն այն հայելին է, որն արտացոլում է հասարակական կյանքի բոլոր փոփոխությունները»,- ընդգծել է հայկական տաղավարի համադրողը:

Այս տարվա բիենալեում Հայաստանի ազգային տաղավարր եւ այս գիտաժողովը կազմակերպվել էր ՀՀ Մշակույթի նախարարության հանձնակատարության ներքո: Գիտաժողովի անցկացման համար հայկական տաղավարը ստացել էր նաեւ Յոհան Յակոբս հիմնադրամի աջակցությունը:

«Հիմնադրամի տնօրեն, արվեստաբան Ռոգեր Բուրգելը մեր տաղավարի առաջին այցելուներից էր: Իմանալով գիտաժողովի անցկացման եւ  դրա անցկացման հետ կապված որոշ կազմակերպչական խնդիրների մասին՝  նա սիրով համաձայնեց աջակցություն ցուցաբերել», - ասել է Ռուբեն Արեւշատյանը:

Նրա խոսքերով, գիտաժողովի շրջանակներում շոշափված գլխավոր թեմանեըը վերաբերում էին նախկին խորհրդային տարածքում տեղի ունեցող ճարտարապետական պլաստի կտրուկ փոփոխություններին, ճարտարապետական այդ շերտի հանդեպ դրսեւորվող վանդալիստական վերաբերմունքին:

Յեհուդա Էմանուիլ Սաֆրանի զեկույցը

Լուսանկարը՝ Ռ.Արեւշատյանի արխիվից

«Հայաստանում, ինչպես հետխորհրդային այլ երկրներում, այդ բարբարոսական վերաբերմունքի բազմաթիվ օրինակների ականատեսը դարձանք, երբ կառույցները կերպարանափոխման էին ենթարկվում: Մինչդեռ ճարտարապետության միջոցով ընթերցվում է հասարակության փիլիսոփայությունը, եւ հասկացվում է հասարակության կառուցվածքը, ապագայի հետ կապված նրա տեսլականը: Ճարտարապետությունը ստեղծվում է այսօր, բայց այն ուղղված է դեպի ապագան: Այն ունի մարդկանց ուղղորդելու կարողություն՝ արտացոլելով սեփական ինքնության մասին ընկալումը ապագայում: Եվ  այս խնդիրները զուտ նեղ ազգային խնդիրներ չեն», - ասել է Ռուբեն Արեւշատյանը:

Մտքերի փոխանակում Յեհուդա Սաֆրանի և Ռուբեն Արևշատյանի միջև ընդմիջման ժամանակ

Լուսանկարը՝ Ռ.Արեւշատյանի արխիվից

Հայկական տաղավարը կամփոփի բիենալեում իր աշխատանքը XX դարի հայկական ճարտարապետության վերլուծության նվիրված աշխատության լույս ընծայմամբ, որը  ներառելու է թամանյանական ճարտարապետությունից մինչեւ պոստմոդեռնիզմն ընկած շրջանը:

Վենետիկի 14-րդ միջազգային ճարտարապետական բիենալեին Հայաստանի մասնակցության մասին կարող եք կարդալ այստեղ:

Եկատերինա Պողոսյան