Ձվածեղ էր սարքում մի հավկիթով, տորթի՜ պես։ Դեղին։ Յուղոտ։ Սպիտակ աչքերով ձվածեղ։

Փախլավա-փախլավա կտրում էր խմորը, փռում սպիտակ սրբիչներին, ալյուր ցանում վրան ու անցնում հաջորդ գնդին․ երեկոյան սեղանին թաթար բորանի էր լինելու։

Գործած ժիլետները գունավոր էին ու տա՜ք՝ աշխարհի բոլոր դարմաններից ավելի հզոր «շալե նասկիների» պես, գոգնոցի մեջ սինձ ու թթվաշ էր,  ծառի դալար շիվին փոսիկներ էին՝ որպես միայն տատին հայտնի խազային մաթեմատիկա՝ կաթ տալ-առնելու համար, փուչի՜կ-փուչի՜կ լավաշ հաց էր ու խմորե փափո՜ւկ-փափո՜ւկ գնդիկներ․ կերած չեք լինի աշխարհի ամենահամեղ հացը՝ վաղ առավոտյան, թել պանիրով, լեզուն վառելու չափ տաք։

Շատ բան չէր տեսել կյանքում տատս։ Պապս մեկ-երկու անգամ հասցրել էր «արտասահմանները» տանել։ Մոսկվա-Լենինգրադից նավի վրայի նկարներն էին մնացել ու իր հպարտությունը․ այդ թվերին ամեն մեկն արտասահմանում չէր եղել, այն էլ պապիս պես ամուսնու հետ։ Ինքն էլ սովորականներից չէր․ փարթամ, տեսանելի գեղեցկություն ուներ, սեւ, խիտ, ալիքվող մազեր, որ ես չեմ ժառանգել։

Բացարձակ ներդաշնակ չէին իրար հետ, բայց բացառիկ հատկություն ունեին վեճերն արագ մոռանալու։ Մենակ մայիսի 9-ին չէին վիճում․ պապս Բեռլին հասած մարդ էր ու տատս 1945-ից հետո անվերապահորեն ընդունել է՝ ամուսինն հերոս է, օրը՝ տոնական, վիճելն՝ արգելված։ Բայց այս կանոնակարգը միայն մայիսի 9-ի համար էր։ 

Նոր տարի էր։ Պապն ավանդույթին հավատարիմ փայտը ձեռքին գնաց-նստեց իր տեղում, մենք՝ հետեւից շարվեցինք տոնական սեղանի շուրջը։ 12 զանգերից հետո զուռնան երգեց, տատն ասաց՝ արի՛ պարենք ու հետս վեր-վերի թռավ․ տոնական սեղանի շուրջ, պապի՜ մոտ, ինչ-որ եզակի պոռթկումով, ճիշտ շարժումներով, ձեռ ձեռի տված, ռիթմիկ, անսխալ։ Պարե՜լ գիտեր, փաստորեն։

Ամենազոր պաշտպանությունն իրենցն էր․ շենքի տղաներից Սուրենչիկը հեծանիվը ոտքիս էր քշել։ Պատերազմ դարձավ․ ինձ բան ասողը, առավել եւս հեծանիվը ոտքիս վրա քշողը չէր ծնվել։ Ընկերներս միշտ հիշեցնում են, որ երբ ինձ նեղացրել են՝ դատավճիռի պես է հնչել՝ ըբը օր տատս իմանա, ըբը օր պա՜պս իմանա։ Ու արել են ամեն բան, կաշառել ինձ հնարավոր բոլոր ձեւերով, որ տատս ու պապս չիմանան․․․

Ես խաղալ չգիտեի։ Ո՞ր երեխան ազգուտակով բակ իջնի, որ խաղալ իմանա։ Իմ խաղը տանն էր, պապի հետ, տատիս բոլոր խալաթների բոլոր գոտիները լվացքի պարան սարքած ու պապիս անսահման համբերությամբ շաղախված խաղս։

Տատն ասում էր՝ խելառ ես․․․ հմի վերջն ի՞նչ ես դառնալու․․․

Հետո կանչում էր գյուղ, թե՝ արի մնա, երկա՜ր քնի հանգստացի։ Բրդե ներքնակի վրա փռում էր գունազարդ սավանը, շարժվելը դժվարացնող վերմակ էր գցում վրաս ամռան շոգին ու սպիտակ, երկար գիշերազգեստը հագին գնում էր քնելու։ Մնում էինք ես ու մեծ, շա՜տ մեծ, պատուհանից ներս թափվող լուսինը։ Առավոտ՝ դեռ յոթը չեղած, գալիս կանգնում էր գլխիս վերեւը, որ հարցներ՝ քնա՞ծ ես, խելա՜ռ ջան։ Նեղվում էի, թե՝ արդեն չէ, տատ։ Այդ հիմա պիտի պատրաստ լինեի ամեն ինչ տալ այդ հանգստությամբ այդ հաստ վերմակի տակ քնելու ու առավոտ յոթին այդ հարցից արթնանալու համար։

Մանկությունս ձեր թեւերին հեռացաք․․․Ու մնացել է միայն հուշը՝ տատիս մազերի պես ճերմա՜կ-ճերմա՜կ, պապիս ծավագույն աչքերի պես՝ բարի՜-բարի՜, մեր կապույտ սարերից բարձր, հեռո՜ւ, անհա՜ս․․․