Դետալներ կան` մանկությունից մեզ հետ են մինչև մեր կյանքի վերջին շունչը: Ամեն շրջափուլ հաղթահարելիս դու նորից վերաարժեւորում ես դրանք, խնամքով մաքրում ժամանակի փոշին ու տեղավորում հիշողությանդ նրբագույն ծալքերում, որ չխամրեն, որ կենցաղը իր անմշակ, սուր կամ բութ կողմերով չփչացնի դրանք:

Իմ մանկության դետալներն էլ հյուսվում են պապիկիս պատմությունների շուրջ, որոնց ես սպասում էի ամեն երեկո` սրտատրոփ ու  հետաքրքրասիրությամբ:

Դրսում սարսափելի ձմեռ էր, Գեղամա լեռներից փչող վայրենի բուքը ծածկում էր ամբողջ գյուղը, ներսում միայն դրսի փոթորկից կատաղած վառարանն էր շարունակ ճարճատում:

Տըկ-տըկ-տըկ... պապիկի ոտնահետքերն են, արդեն ճանաչում էինք:  Ես ու եղբայրս վազում էինք, առանց իրար հերթ տալու պապիկի ձեռքից խլում ձեռնափայտը, դնում դռան տակ ու պապիկին համարյա հրելով արագ հասցնում սենյակ:

Փոքրիկ չարաճճիներին բնորոշ համառությամբ  ամեն օր ստիպում էինք պապիկին ամենայն մանրամասնությամբ պատմել իր կյանքի պատմությունը:

Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին նրա հայրը կամավոր մեկնել է ռազմաճակատ` յոթ երեխաների խնամքը թողնելով կնոջ ու այն ժամանակ տասներեքամյա որդու ուսերին:

Ու պապիկս ստիպված էր ժամանակից շուտ մեծանալ: Հպարտությամբ, մեծի պատվախնդրությամբ իր ուսերին է առնում փոքրիկներին պահելու պատասխանատվությունը:

Հիմա մեղմ ժպիտով, բայց աչքերում շողացող թաքուն արցունքներով է հիշում մանկության տարիները. «Մորս հետ աշխատում էինք գյուղացիների տներում: Բոլորը ծանր պայմաններում էին, բայց աշխատանքիս դիմաց ինձ իրենց հավաքած բերքից էին տալիս, նոր թխված լավաշ կամ մի կտոր պանիր», - հիշում է պապիկս:

Այսօր, երբ ամեն չնչին խնդրից մեծ պատմություն եմ սարքում ու կյանքս շիլաշփոթի վերածում, իրավիճակից ելքեր փնտրելիս բախվում եմ պապիկիս` կյանքի իններորդ տասնամյակի շեմին, անսահման խնդիրներ հաղթահարած, բայց  դեռ երիտասարդ, աշխատասեր, կենսախինդ, երգը` շուրթերին...

Ես տրտնջում եմ, ինքն ինձ հակառակ ժպտում ու շարունակում է աշխատել:

Պապիկի ժպիտի մեջ ամեն անգամ մեր մանկության հետաքրքրասեր հայացքն եմ գտնում. այդպես ժպտում էր, երբ տասներոդ կամ քսաներոդ անգամ ստիպում էիք նույն պատմությունը պատմել:

Նրա մանկահասակ եղբոր ու քրոջ մահվան պատմություններն ամենաշատն էին տպավորել մեր` դեռ ոչինչ չտեսած երևակայությունը:

Հիմա տառ առ տառ ականջներումս հնչում է պապիկի ձայնը, նույնիսկ գրելիս չխնդրեցի, որ նորից պատմի. արդեն հասկանում եմ` վերքեր կան` չեն սպիանում:

«Հայրս երազում երեխաներին տեսել էր, նամակ էր գրել մորս: Պատասխան նամակում ստիպված էինք խաբել նրան: Հայրիկը երբեք չպիտի իմանար, որ քույրս` ցրտից, եղբայրս թոնրից ստացած այրվածքներից մահացան. իրեն չէր ների, մեզ` նույպես», - հիշում է պապիկը:

Ժամանակը ի զորու չէ մոռացնել կատարվածը, այն շարունակ խամրելով պատմություն է դարձել մեզ համար, բայց Վազգեն պապս մինչև այսօր իր սենյակի մի անկյունում թաքուն պահում է հոր նամակները, դրանց մեջ այնքան հայրենասիրություն ու խիզախություն կա, որ պապիկը, այն ժամանակ մեզ, հիմա իր ծոռնիկների համար հաճախ է կարդում, ուզում է հայրենասեր ու պիտանի մարդիկ դառնանք:

Ամեն անգամ չթաքցրած հրճվանքով եմ նայում պապիկիս ու իր փոքրիկ ծոռնիկների խենթություններին. նա իր կորցրած մանկությունը վերագտավ փոքրիկների մեջ...