Գյուղի խոնավ անկողինը, թոռների քրքիջն ու ձվածեղը - Mediamax.am

Գյուղի խոնավ անկողինը, թոռների քրքիջն ու ձվածեղը
6058 դիտում

Գյուղի խոնավ անկողինը, թոռների քրքիջն ու ձվածեղը


Ժամը 9-ին բոլորս մի մարդու պես անկողնում էինք: Փորձվեր մեկնումեկս շեղվեր տատիկի օրակարգից: Ժամը 8-ին մի բաժակ մածուն էինք ուտում չոր լավաշով ու մարշ՝ քնելու: Մտնում էինք ամառ, թե ձմեռ միշտ սառը անկողինները, կուչ գալիս, փաթաթվում վերմակով մինչեւ քիթ ու բերան, մեր շնչով տաքանում ու ձեւացնում, թե քնել ենք, մինչեւ տատիկը խոր քուն կմտներ, ու մենք թոռներով կսկսեինք բլբլալ, իրար քաղցր-մաղցր բաներ փոխանցել, դանդաղ՝ շունչներս պահած բացել կոնֆետի ճռճռացող թղթերը ու ժամերը հաշվել, մինչեւ կլուսանար: Հենց աչքներս կպնում էր, հորաքրոջս տղան՝ Մայիսը, արդեն հազարերորդ անգամ հիշում էր՝ ինչպես ձմռանը տան կողքի զառիթափին պապիկի ոտքը սահեց, եւ իրենք երկուսով գլորվեցին ցած: Ու գյուղի տան ջինջ լռության մեջ որոտում էր մեր անմեղ քրքիջը:

Տատիկս արթնանում էր բոլորից շուտ, կենդանիներից էլ՝ ժամը 5-ին: Մահճակալի ճռռոցից ես էլ էի արթնանում, բայց աչքերս չէի բացում։ Վերմակն էլ դիտմամբ չէի քաշում ուսերիս։ Տատիկս գալիս, իր՝ Նախիջեւանի բարբառով ասած, «դուգյուն-դուգյուն» մատներով վերմակը քաշում, ծածկում էր ինձ։ Ու գյուղի խոնավ անկողինը դառնում էր ավելի տաք, ավելի փափուկ։

Հետո նիհար ու հոգնությունը մատնող ծնկները ծածկող գիշերանոցը հագին՝ մի քանի րոպե մարզանք էր անում, ծաղկավոր խալաթը գցում վրան, բարակ ատամներով սանրը սահեցնում  մի փունջ մազերի միջով, կոկիկ հավաքում ու դուրս գալիս ննջարանից: Չնայած ի՞նչ ննջարան: Այդ սենյակը ապրելու սենյակն էր, մյուս երկուսը՝ ապրուստի` մեղուների սենյակ ու խնձորի սենյակ: Առաջինում 3 ամիս ձմեռում էին մեղուները, մյուսում ամբարում էին  բերքը` տանձ, խնձոր, ընկույզ: Խնձորի սենյակում ուրիշ համով բաներ էլ կային՝  ալյումինե տարաներում փակված:

Թոռներից ամենահամարձակը քույրս էր: Շատ էլ որ տատիկը կբարկանար... Ասում էր` նայե՛ք, հենց դարպասից  ստվերն երեւա, ձայն տվեք: Մինչեւ տատիկը կգար, «թալանը» բարեհաջող ավարտված էր լինում:

Լույսը բացվելուն պես մինչեւ ուշ երեկո տատիկս աշխատում էր. հազար գործ ուներ՝ այծերին էր կթում, ճանապարհում արոտ, գոմը մաքրում, կաթը դնում կրակին, հավաբունը կարգի բերում, հավերին կեր տալիս: Եթե ջրի հերթն էր, մի քանի կիլոմետր քայլում, աղբյուրի ակունք էր հասնում, որ դեպի մեր այգին ուղղեր ջրի հունը: Հետո գալիս, ջրում էր մարգերը, ընթացքում քաղհան անում, մոլախոտը հեռացնում, կանաչի, լոլիկ, վարունգ ու լոբի հավաքում: Գիտեր՝ շատ եմ սիրում այգու թարմ, կնճռոտ ցողուններով կանաչին. ցողում էր սառը ջրի տակ ու թաց-թաց դնում ափսեիս մեջ:

Տատիկս հաճախ էր կանաչիով ձվածեղ սարքում: Օջախի վրա: Արթնանում էինք թե չէ, հարցնում էր՝ ով ինչ է ուտելու: Դե՜, ինչքան թոռ, էնքան ձվածեղի տեսակ: Ամեն մեկը մի բան էր ուզում՝ խաշած ձու, թերխաշ ձու, ծիրան-ծիրան ձու, ճուլումբուր, մեղրով ձվածեղ, կանաչիով ձվածեղ, ղավուրմայով ձվածեղ... Հենց համը հանում էինք, դառնում էր վարժապետ: Խոսքը մեր մեջ, այդպիսին էլ կար`40 տարվա մանկավարժ էր: «Ինչ կսարքեմ, դա էլ կուտեք»՝ ասում էր: Ու ամեն անգամ պատմում էր ձվածեղի հայտնի պատմությունը:

Երբ պապիկս գնում է տատիկիս ձեռքը խնդրելու, ամբողջ ճանապարհին տատիկս մի բառ չի խոսում, միայն արցունքներն է սրբում: Պարզվում է՝ տանը ուտելու բան չկա: Իսկ ավանդույթը պահանջում էր, որ ապագա զոքանչը պետք է ձվածեղ հյուրասիրի փեսային: Մեկ էլ ճանապարհի պռնկին փռված մի թփի տակից լոր է թռչում, տատիկս մոտենում ու բնի միջից 10 ձու է գտնում։ Տատիկիս մայրը՝ Անահիտը, որ անամուսին 4 երեխա էր մեծացրել, փեսայի առաջ խայտառակ չի լինում:

Տատիկս սիրուն կին էր՝ բարակիրան, ալիքվող մազերով, դեմքին խալ, իսկ աչքերում... աչքերում՝ խորտակված հիշողություններ՝ ունեզրկված ընտանիք, աքսորված հայր, հոգսերի տակ ճկված մայր, սով տեսած ու կոնֆետի փոխարեն գունավոր դեղահաբերով ուրախացած երեխաներ… Քչախոս էր, հարեւաններին սիրում էր, քանի դեռ չէին մտնում իր անձնական տարածք, սուրճ չէր խմում, սնվելիս ժուժկալ էր, սերն արտահայտելիս` նույնպես,  նախատում էր արտասվող տղամարդկանց, չէր ստում, ճշմարտությունն էլ ասելիս չէր խնայում դիմացինին, գիրք շատ էր կարդում: Մինչեւ խոր ծերություն կարդում էր։ Որ հարցնում էին՝ «այ Մարիա, էդ ի՞նչ ես էդքան կարդում», ասում էր՝ «էն աշխարհ գնալիս քննություն պիտի հանձնեմ»։ Բոլոր թոռներին ստիպում էր կարդալ «Խաչագողի հիշատակարանը», անխտիր բոլորին։ Ասում էր՝ կարդացե՛ք, կյանքը ճանաչե՛ք։ Երազում էր թոռներին զույգերով տեսնել, բայց որ տեսնում էր՝ տարիները գնում են, մեկը չի ամուսնանում, ասում էր՝ «ես հո չե՞մ ասում ամուսնացեք, գոնե ընկեր ունեցեք, սիրե՛ք, հիմա ձեր սիրելու տարիքն է, հետո ուշ կլինի»։

Իր համար էնքա՜ն բան էր ուշ արդեն…

Արփի Հարությունյանը լրագրող է, աշխատել է Հայաստանի մի շարք առաջատար ԶԼՄ-ներում։

Սյունակում արտահայտված մտքերը պատկանում են հեղինակին եւ կարող են չհամընկնել Մեդիամաքսի տեսակետներին:

Կարծիքներ

Հարգելի այցելուներ, այստեղ դուք կարող եք տեղադրել ձեր կարծիքը տվյալ նյութի վերաբերյալ` օգտագործելուվ Facebook-ի ձեր account-ը: Խնդրում ենք լինել կոռեկտ եւ հետեւել մեր պարզ կանոներին. արգելվում է տեղադրել թեմային չվերաբերող մեկնաբանություններ, գովազդային նյութեր, վիրավորանքներ եւ հայհոյանքներ: Խմբագրությունն իրավունք է վերապահում ջնջել մեկնաբանությունները` նշված կանոնները խախտելու դեպքում:




Մեր ընտրանին