Այնպես ստացվեց, որ Ռուբեն Վարդանյանի հետ իմ հարցազրույցը համընկավ շահարկումների հերթական ալիքի հետ, որոնց համաձայն Հայաստանին «ստիպում են ընտրություն կատարել» Մաքսային Միությանը անդամակցելու եւ Եվրոպական Միության հետ մերձեցումը շարունակելու միջեւ:  

Իմանալով այն մասին, թե ինչ հսկայական աշխատանք է տարվել ԵՄ-ի հետ Ասոցացման համաձայնագրի ստորագրման համար, կասկածում եմ, որ իշխանությունները պատրաստ են տապալել այն:  Եվրոպական Միության բազմիցս հստակ ասել են, որ անդամակցությունը Մաքսային միությանը անհնարին կդարձնի Հայաստանի մասնակցությունը ԵՄ-ի հետ Խորը եւ համապարփակ ազատ առեւտրի գոտում, որը Ասոցացման համաձայնագրի անբաժան մասն է: 

Սակայն այսօր խոսքը դրա մասին չէ: «Բարգավաճման մոդելի» հիմնական սկզբունքը, որին անցնելու անհրաժեշտության մասին խոսում է Ռուբեն Վարդանյանը, սեփական ուժերի եւ միջոցների վրա հիմնվելն է: Դա, իհարկե, չի բացառում ԵՄ-ի եւ ԱՊՀ շրջանակներում ինտեգրման հնարավորությունը, սակայն սեփական ներուժի ավելի մեծ շեշտադրում է ենթադրում: Այդ կապակցությամբ ցանկանում եմ հիշել մի հետաքրքիր միջոցառման մասին, որի ականատեսը դարձա 8 տարի առաջ:  

2005 թվականի սեպտեմբերին Երեւանի Մարզահամերգային համալիրի հարթակը լի էր մարդկանցով: Նրանք մարզիկներ կամ երաժիշտներ չէին`«սովորական ժողովրդի» շուրջ 500 ներկայացուցիչներ հավաքվել էին, որպեսզի մասնակցեն քննարկմանը եւ իրենց վերաբերմունքն արտահայտեն երկրի զարգացման հնարավոր ուղիներից մեկի վերաբերյալ:

Այդ քննարկումը հնարավոր դարձավ «Հայաստան 2020» նախագծի շնորհիվ, որը նախաձեռնել էր Ռուբեն Վարդանյանը` իր ընկերների եւ համախոհների հետ միասին: Նախագծի շրջանակներում պատրաստվել էին Հայաստանի զարգացման 4 սցենարներ. «30 տարի նամակագրության իրավունքով» [ներկա իրավիճակի պահպանում], «Հայաստան եւ Եվրոպական Միությունը.վերադարձ տուն» [ամբողջական ինտեգրում եվրոպական կառույցներ], «Ռուսաստանից`սիրով» [Ռուսաստանի հետ սերտ դաշինքի պահպանում] եւ «Գոյատեւումից դեպի բարգավաճում» [զարգացման սեփական ուղի, այսպես կոչված «Սինգապուրյան մոդել»]:

Քննարկումը կազմակերպվել էր Մարդկային զարգացման միջազգային կենտրոնի կողմից, յուրաքանչյուր սեղան ուներ իր վարողը եւ քարտուղարը:  Քննարկման վերջում անանուն քվեարկություն անցկացվեց, որի արդյունքներով տեղերը բաշխվեցին հետեւյալ կերպ.

«Գոյատեւումից դեպի բարգավաճում» [«Սինգապուրյան մոդել»] – 210 ձայն;

«Ռուսաստանից`սիրով»  [Ռուսաստանի հետ սերտ դաշինքի պահպանում] - 136 ձայն;

«Հայաստան եւ Եվրոպական Միությունը.վերադարձ տուն»  [ամբողջական ինտեգրում եվրոպական կառույցներ] - 120 ձայն;

«30 տարի նամակագրության իրավունքով» [ներկա իրավիճակի պահպանում] – 8 ձայն:

Ինչպես տեսնում ենք, 8 տարի առաջ քննարկմանը մասնակցած մարդկանց մեծամասնությունը նախընտրել են գնալ «սեփական ճանապարհով» եւ ոչ թե «ռուսամետ» կամ «եվրոպամետ» դիրքորոշում պահպանել:

Իհարկե, այդ 500 մարդու կարծիքները Հայաստանի հասարակական կարծիքի «բարոմետր» չի կարելի համարել, հատկապես եթե հաշվի առնենք, որ դրանք արտահայտվել են գրեթե մեկ տասնամյակ առաջ: Բայց, նախ, այդ կենդանի կարծիքներն ինձ ավելի շար վստահություն են ներշնչում, քան այսօր Հայաստանում անցկացվող սոցհարցումներից շատերը: Երկրորդը, կարծում եմ, որ տեխնոլոգիական առաջընթացը, ինտերնետի եւ սոցիալական ցանցերի տարածումը պետք է միայն ամրապնդեին «Գոյատեւումից դեպի բարգավաճում» մոդելի կողմնակիցների տեսակետները: Թեեւ, իհարկե, չի կարելի բացառել, որ այդ մոդելի օգտին իրենց ձայնը տված 210 մարդկանցից շատերը լքել են Հայաստանը վերջին 8 տարիների ընթացքում...

Իսկ ի՞նչ էր գրված «Գոյատեւումից դեպի բարգավաճում» մոդելի սցենարում: Ահա դրա հիմնական դրույթները. օրենքի գերակայության ապահովում` որոշակի քաղաքական ազատությունների հնարավոր սահմանափակման պայմաններում; արտադրողականության կտրուկ աճ ռազմավարական ծրագրերի մշակման եւ իրականացման շնորհիվ; էլեկտրոնային կառավարման համակարգի ներդրում; կոռուպցիայի դեմ պայքար: Սցենարի վերջանական նպատակը մինչեւ 2020 թվականը բնակչության մեկ հոգու համար ՀՆԱ-ի տարեկան $ 11.200 ցուցանիշ ապահովելն էր: 

«Հայաստան 2020» ծրագրի տնօրեն Արտաշես Ղազախեցյանը դեռ այն ժամանակ ասում էր, որ արդեն շատ ժամանակ ենք կորցրել, ու եթե անգամ պատկերացնենք, որ իշխանությունները անհապաղ կանեն այն ամենը, ինչը գրված է «Գոյատեւումից դեպի բարգավաճում» սցենարում, ապա 2020 թ. Հայաստանը կհասնի զարգացման այն մակարդակին, որն Էստոնիան ուներ արդեն 2008 թվականին...

Արա Թադեւոսյանը Մեդիամաքս-ի տնօրենն է: